اغلب زنان بر این باورند که یائسگی زمانی است که دیگر دوره ی قاعدگی آن ها پایان یافته است. این اتفاق معمولا در میان سالی می افتد، زمانی که زنان در حال تجربه ی سایر تغییرات فیزیکی و هورمونی هستند. به همین دلیل، منوپوز یا یائسگی برخی اوقات با عنوان “تغییر در زندگی” خوانده می شود. وقتی گفته می شود خانمی در دوران یائسگی قرار دارد، بعد از آن یک سال کامل دچار قاعدگی نمی شود. بیشتر زنان در آمریکا حدود 51 سالگی وارد دوره ی یائسگی می شوند، تعداد کمتری نیز در اوایل 40 سالگی یا تا اوخر 50 سالگی شان یائسگی را تجربه خواهند کرد. به ندرت یائسگی بعد از سن 60 سال اتفاق می افتد، هم چنین وقتی دوران یائسگی قبل از 40 سال تشخیص داده شود، به عنوان یک اختلال و یائسگی زودرس در نظر گرفته می شود. در این مقاله علائم، روشهای تشخیص و درمان پری منوپوز را با جزئیات بیشتری بررسی میکنیم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- منوپوز یعنی چه؟
- منوپوز چیست؟
- آیا بین مصرف کافئین و علائم منوپوز ارتباطی وجود دارد؟
- تشخیص منوپوز یا یائسگی چگونه است؟
- علائم یائسگی یا منوپوز چیست؟
- پره منوپوز چیست؟
- درباره خونریزی های غیر طبیعی در دوران پره منوپوز
- منوپوزال چیست؟
- پری منوپوز چیست؟
- دوره پری منوپوز چیست؟
- زمان بندی پری منوپوز و یائسگی چگونه است؟
- عوامل تاثیر گذار درشکل گیری پری منوپوز زود تر از زمان تعیین شده چیست؟
- درمان دوره پری منوپوز چگونه است؟
- عوامل افزاینده خطر ابتلا به پری منوپوز چیست؟
- دوره باروری چیست؟
- سن باروری شامل چه دوره هایی می شود؟
- مشکلات باروری چه می تواند باشد؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
منوپوز یعنی چه؟
- گذشت یکسال از آخرین قاعدگی
- قطع قاعدگی حتی با گر گرفتگی نمی تواند دلیل بر یائسگی باشد بلکه نشان دهنده مرحله پره منوپوز یا ترانزیشنال می باشد.
منوپوز چیست؟
منوپوز یا یائسگی نشان دهنده پایان تولید مثل در خانم ها است. با این که این مرحله از زندگی به خوبی شناخته شده است، در واقع تفاوت هایی بین مراحل منوپوز وجود دارند که تشخیص آن ها حائز اهمیت است. یائسگی به خودی خود زمانی رخ می دهد که قاعدگی متوقف شود. پری منوپوز در واقع فاز گذار یائسگی نامیده می شود؛ زیرا این وضعیت قبل از یائسگی رخ می دهد. با این که هر دو وضعیت مشابه و موقتی در طول عمر محسوب می شوند، پری منوپوز و یائسگی تفاوت هایی در علائم و گزینه های موجود برای درمان دارند.
این زمان عموما بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ می دهد، اما قبل یا بعد از این دوره سنی نیز می تواند اتفاق بیفتد، در این وضعیت، تخمدان ها دیگر تخمک آزاد نمی کنند و میزان سطح هورمون استروژن بسیار کاهش می یابد. منوپوز می تواند با علائم ناخوشایندی همچون گرگرفتگی، بی خوابی، خشکی واژن، افزایش وزن و علائم دیگر همراه باشد. نزدیک به ۱ درصد از خانم ها قبل از ۴۰ سالگی منوپوز را تجربه می نمایند. ۵ درصد از خانم ها درسنین ۴۰ تا ۴۵ وارد دوران منوپوز می شوند که به آن منوپوز زودرس اطلاق می گردد.
بسیاری از خانم ها علائم یائسگی یا منوپوز را حدود ۴ سال قبل از آخرین زمان پریود خود تجربه می کنند و ممکن است تا ۴ سال بعد ازمنوپوز نیز بروز علائم، همچنان ادامه داشته باشند. از هر ۱۰ خانم، یک نفر علائم منوپوز را تا ۱۲ سال بعد از شروع آن نیز تجربه می کند. میانگین سن منوپوز، عموما ۵۱ سالگی است. عواملی متعددی همچون ژنتیک و سلامت تخمدان ها در آغاز دوران منوپوز نقش دارند. (بالا بودن نوتروفیل در بارداری)
منوپوز یک دوره طبیعی از زندگی بانوان است که با افزایش سن تخمدان ها و کاهش تولید هورمون های باروری مانند استروژن، پروژسترون، تستوسترون،FSH و LH اتفاق می افتد که بدن تغییرات بسیاری را در پاسخ به این تغییرات هورمونی از خود نشان می دهد. این فرایند تدریجی و طی سه مرحله اتفاق می افتد:
- پری منوپوز
دوران پری منوپوز، درست به قبل از زمانی که فرد کاملا وارد دوره منوپوز گردد، گفته می شود. خانمی که ۶ ماه پریود نشده است، هنوز دوران پری منوپوز را تجربه می کند و وارد دوران منوپوز نشده است، توجه داشته باشید که در دوران پری منوپوز، شانس حاملگی پایین است ولی صفر نیست و حتما برای پیشگیری از بارداری، باید از روش های غیر هورمونی باید استفاده شود. پری منوپوز در دهه سوم تا چهارم زندگی ایجاد می گردد. در واقع خانم ها ۸ تا ۱۰ سال قبل از شروع یائسگی، وارد این مرحله می شوند و در این هنگام تغییرات هورمونی جهت آماده سازی بدن برای آغاز منوپوز انجام می شود. مهم ترین علامت این مرحله افت سطح استروژن است.
هورمون اصلی زنانه که توسط تخمدان ها تولید می شود. سطح استروژن همچنین در طول چرخه قاعدگی به صورت پراکنده دچار افت و خیز می شود که می تواند منجر به قاعدگی های نامنظم شود، ممکن است دیرتر اتفاق بیفتد یا یک یا دو دوره رخ ندهد همچنین میزان خونریزی ممکن است شدیرتر یا خفیف تر باشد. در طول آخرین مراحل پری منوپوز، بدن خانم استروژن کمتر و کمتری تولید می کند. علی رغم افت شدید سطح استروژن، هنوز احتمال بارداری وجود دارد. این فاز از یائسگی ممکن است برای چند ماه تا چهار سال به طول انجامد و فرد تجربه علائم منوپوز مانند تغییراتی گرگرفتگی، اختلالات خواب و نوسانات خلقی را تجربه می نماید.
- منوپوز
وضعیتی که یک سال تمام پریود برای یک خانم اتفاق نیفتد.
- دوران پس از منوپوز
به سالهای پس از وقوع منوپوز می گویند.
آیا بین مصرف کافئین و علائم منوپوز ارتباطی وجود دارد؟
به نظر می رسد بین مصرف کافئین و برخی از علائم منوپوز مانند گرگرفتگی و سایر علائمارتباط وجود دارد. البته باید اظهار داشت تحقیقات در مورد مصرف کافئین و بروز علائم یائسگی نتایج متناقضی را نشان داده است. اما به طور کلی به نظر می رسد، بین مصرف کافئین و علائم آزار دهنده وازوموتور ارتباطی وجود دارد. خانم هایی که در دوران بعد از یائسگی قرار دارند، معمولا از نوشیدنی های حاوی کافئین مانند چای و قهوه استفاده می کنند. بنابراین برای کاهش علائم یائسگی می توانید مصرف نوشیدنی هایی مانند قهوه و یا چای را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. (عکس تورم غدد لنفاوی زیر بغل)
تشخیص منوپوز یا یائسگی چگونه است؟
برای بیشتر خانم ها، تشخیص منوپوز یا یائسگی بر اساس توضیح بیمار از علائم خود و پایان یافتن دوران قاعدگی در اوست. تست های آزمایشگاهی در این مورد لزومی ندارد.
از آن جایی که در دوران قبل از یائسگی نیز خانم ها می توانند باردار شوند، وقتی پریود خانمی نا منظم و سبک می شود پزشک ممکن است تست بارداری برایش بنویسد . در برخی موارد برای میزان هورمون محرک فولیکول ( FSH) ممکن است تست خون لازم باشد. میزان FSH در خانم های منوپوز به طور طبیعی بالاست، بنابراین بالابودن این هورمون می تواند به تایید دوران یائسگی بیمار کمک کند.
در زمان منوپوز دکتر تست سنجش تراکم استخوان را پیشنهاد می کند. این تست ها به تشخیص زود هنگام استئوپورز کمک می کند. اغلب این نتایج برای مقایسه با میزان توده ی استخوان در آینده به کار می رود. (علت هوس شیرینی)
تست دیگری که انجام می شود بیوپسی آندومتریال است. بیوپسی آندومتریال ، شامل نمونه برداری از داخل رحم است تا نمونه برای بررسی های میکروسکوپی به منظور بررسی علائم سرطان مورد مطالعه قرار گیرد. این تست ممکن است زمانی انجام شود که خانم دچار خونریزی های نا منظم و سنگین شود اما این تست به طور روتین برای منوپوز توصیه نمی شود.
علائم یائسگی یا منوپوز چیست؟
حدود ۷۵ درصد از خانم ها که وارد دوره منوپوز می شوند، گرگرفتگی را تجربه می کنند. گرگرفتگی احساس ناگهانی گرماست که در بالاتنه احساس می شود و اغلب با مقداری تعریق و قرمز شدن همراه است. شدت گرگرفتگی از خفیف تا شدید متغیر است.
علائم دیگر منوپوز شامل موارد زیر هستند:
- بیخوابی
- خشکی واژن
- افزایش وزن
- افسردگی
- اضطراب
- اختلال در تمرکز
- مشکل در حافظه
- کاهش میل جنسی
- خشکی پوست ، دهان وچشم ها
- مشکلات کنترل مثانه
- درد در مفصل و عضله
- سردرد
گر گرفتگی
گرگرفتگی احساس ناگهانی داغ شدگی و قرمز شدن عذاب دهنده ای است که مخصوصا در صورت و گردن خود را نشان می دهد. احساس گرگرفتگی ناگهانی معمولا چند ثانیه تا چند دقیقه به طول می انجامد. گرگرفتگی ناشی از تغییراتی است که در اثر انبساط و انقباض عروق پدید می آید و به تغییر در سطح استروژن مربوط است.
پریودهای نا منظم
یک خانم می تواند چند ماه تا چند سال قبل از توقف در پریودها، دچار قاعدگی های نا منظم شود. اما هر گونه خونریزی که بعد از یک سال از توقف در پریود ایجاد شود ، نرمال نیست و باید توسط پزشک ارزیابی شود. خونریزی های سنگین و طولانی در دوران قبل از یائسگی نیز باید مورد بررسی پزشک قرار گیرد.
خشکی واژن
افت میزان استروژن، لغزندگی طبیعی واژن را کاهش می دهد و لایه واژن تدریجا نازک تر شده و انعطاف خود را از دست می دهد ( قادر به باز شدن نمی باشد). این تغییرات سبب می شود نزدیکی فرد دردناک شود و فرد مستعد التهاب واژن یا آتروفی شود. این تغییرات، واژن را در معرض عفونت های مختلف ناشی از مخمر یا باکتری و هم چنین عفونت های مجاری ادرار قرار می دهد.
اختلال در خواب
غالبا گٌّرگرفتگی های شبانه خواب فرد را مختل می کند. کمبود خواب در طولانی مدت سبب تغییرات خلقی و احساسی می گردد.
افسردگی
تغییرات شیمیایی که در طول منوپوز اتفاق می افتد ریسک افسردگی را افزایش نمی دهد، اما از آن جایی که خانم ها در میانسالی خود تغییرات مهمی از جمله منوپوز و بی خوابی را تجربه می کنند، این امر می تواند ریسک ایجاد افسردگی را افزایش دهد. (رژیم فستینگ چیست)
کج خلقی
گزارش ها نشان داده است برخی از زنان دچار تغییرات خلقی می شوند. بدخلقی ناشی از خواب کم در اثر گرگرفتگی شبانه به وجود می آید. البته تعدادی از زنان نیز دچار بد خلقی نمی شوند.
استئوپورز یا پوکی استخوان
در دوران یائسگی، استخوان ها تضعیف شده و احتمال شکستگی استخوان افزایش می یابد، مخصوصا در لگن و ستون فقرات. همانگونه که میزان استروژن افت می کند، ریسک ایجاد استئوپورز یا پوکی استخوان نیز افزایش می یابد. این ریسک در زنان باریک اندام و خانم هایی با پوست روشن بیشتر است. شما می توانید با مصرف کافی ویتامین D حاصل از نور خورشید و یا مصرف مولتی ویتامین های روزانه، خوردن منابع غنی از کلسیم و انجام ورزش های منظم مانع از بروز استئوپورز شوید. خانم ها باید قبل از این که دچار یائسگی شوند، به انجام این رفتارها اقدام کنند. زیرا در زنان از 30 سالگی به بعد، توده استخوانی شروع به تحلیل می کند، اما شکستگی های ناشی از استئوپورز بین10تا 15 سال بعد از منوپوز اتفاق نمی افتد.
بیماری های قلبی عروقی
قبل از دوران منوپوز، خانم ها نسبت به آقایان کمتر دچار حمله قلبی و سکته می شوند. بعد از منوپوز میزان بیماری های قلبی در زنان افزایش می یابد.
پره منوپوز چیست؟
پره منوپوز چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟ پره منوپوز زمانی است که علائمی که نشان دهنده ورود به مرحله پری منوپوز یا یائسگی هستند، ظاهر نشده اند. فرد هنوز چرخه های قاعدگی را به صورت منظم یا نامنظم تجربه می کند و در واقع در دوره باروری خود قرار دارد. برخی تغییرات هورمونی ممکن است رخ دهند اما تغییرات قابل توجهی در زندگی فرد ایجاد نمی شود. از طرف دیگر، در دوره پری منوپوز فرد تجربه علائم یائسگی را آغاز می کند (برای مثال، تغییراتی در چرخه قاعدگی، گرگرفتگی، اختلالات خواب و نوسانات خلقی). برخی مواقع اصطلاح پره منوپوز و پری منوپوز به جای یکدیگر به کار می روند اما در عمل معنی متفاوتی دارند. (عوارض قرص اورسودکس ۳۰۰)
درباره خونریزی های غیر طبیعی در دوران پره منوپوز
خانمها در این سن دچار سیکلهای آنولاتوری می شوند وبه دنبال آن سیکلهای نامرتب با خونریزی های شدید (HMB) که باتوجه به طبیعی بودن fsh وغيره نشان می دهد سیکلهای بدون تخمکگذاری باتوجه به سن وجود دارد. برای درمان بیماران مبتلا به اختلال عملکرد تخمک گذاری (AUB-O) ، آی یودی LNG 52 منجر به خونریزی منظم نمی شود.
با این حال ، خطر خونریزی را کاهش می دهد و از هیپرپلازی آندومتر و سرطان محافظت می کند اگرچه LNG 52 بطور قابل توجهی در بیماران مبتلا به AUB-O کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است، اما داده های موجود و همچنین نظر متخصص نشان می دهد که این یک درمان موثر برای این موارد می باشد.
پروژسترونهای خوراکی با دوز بالا – از فرمولهای خوراکی پروژسترون با دوز بالا معمولاً برای درمان AUB در بیمارانی استفاده می شود
نمونه هایی از رژیم های خوراکی پروژسترون که برای درمان AUB استفاده می شود برگرفته از وب سایت آپتودیت عبارتند از:
- قرص های نوراتیندرون استات 5 میلی گرم در روز یک تا سه قرص
- مدروکسی پروژسترون استات5 تا 30 میلی گرم در روز
اثربخشی پیشگیری از بارداری در این رژیم ها ارزیابی نشده است و در صورت نیاز به پیشگیری از بارداری نیاز است (به عنوان مثال، داروهای ضد بارداری) فرمولاسیون با دوز بالای پروژستین (به عنوان مثال، نورتیندرون 5 میلی گرم) ممکن است باعث عوارض جانبی مرتبط با پروژستین شود، از جمله دیسفوریا، نفخ و افزایش اشتها در بعضی از بیمارانی که AUB به دوزهای بالاتر نوراتیندرون استات پاسخ خوبی داده است (به عنوان مثال، یک تا سه قرص 5 میلی گرمی در روز)، بايد دوز را به آرامی کاهش داد، در صورت امکان ، به 2.5 میلی گرم (یک دوم 5) میلی گرم قرص) روزانه رساند.
برای کاهش ضخامت آندومتر وپیشگیری از هیپرپلازی، نورتیندرون قابل ملاحظه ای قوی تر از مدروکسی پروژسترون استات است. هیچ داده ای در مورد استفاده از مژسترول (پروژستین قوی دیگر)، برای HMB وجود ندارد . علاوه بر این، اکثر داده های مربوط به استفاده از پروژسترون خوراکی با دوز بالا برای HMB ، استات نورتیندرون را ارزیابی کرده اند. بر این اساس، اگر ملاحظات مربوط به هزینه یا عوارض جانبی در یک بیمار خاص، مانع استفاده از نوراتیندرون استات باشد. گاهی تجویز 20 تا 30 میلی گرم روزانه مدروکسی پروژسترون استات هنگام درمان AUB به ویژه در بیماران چاق با شاخص توده بدنی بالا مفید به نظر می رسد. (انواع دندان)
قرص پروژستین تنها (نورتیندرون 0.35 میلی گرم) فرمولاسیون با این دوز کم است که در درمان AUB مطالعه نشده است به همین ترتیب، قرص 4 میلی گرم پروژسترون تنها دروسپیرنون در درمان AUB مطالعه نشده است. از نظر رژیم درمانی هیچ داده ای با کیفیت بالا در مقایسه با چرخه درمان و پروژسترون مداوم برای AUB وجود ندارد. طبق درمان ما هنگام درمان بیماران مبتلا به HMB متوجه می شویم که درمان مداوم و نه چرخه ای با پروژسترون موثرتر و راحت تر است و بیماران می توانند آن را رعایت کنند. در یک جمعیت مخلوط از بیماران در سن باروری مسن تر با AUB-O یا HMB، یک مطالعه نشان داد که قرص 5 میلی گرم خوراکی مدروکسی پروژسترون که به مدت دو ماه به طور مداوم تجویز می شود، از دست دادن خون قاعدگی را 33 درصد کاهش می دهد.
داده های مربوط به رژیم های دوره ای مخلوط است و نشان می دهد که طولانی تر بودن درمان در هر دوره موثرتر است. یک بررسی منظم که شامل شش آزمایش تصادفی بود که پروژستینهای خوراکی تجویز شده به صورت دوره ای به مدت 7 تا 11 روز در هر ماه را ارزیابی می کند ، این رژیم را در بیماران با تخمک گذاری مبتلا به HMB موثر نمی داند در مقابل، مطالعات تصادفی نشان داده است که درمان پروژسترون خوراکی با دوز بالا (قرص نوراتیندرون استات 5 میلی گرم ، یک تا سه قرص روزانه) که به مدت 21 روز در ماه انجام می شوددر کاهش از دست دادن خون قاعدگی در بیماران مبتلا به HMB موثر است. در بیماران مبتلا به AUB-O، برخی از پزشکان درمان پروژسترون خوراکی دوره ای را تجویز می کنند (به عنوان مثال، قرص های مدروکسی پروژسترون استات 5 یا 10 میلی گرم ، 10 تا 14 روز در ماه). این به طور معمول منجر به خونریزی متوسط و قابل پیش بینی پس از قطع درمان می شود.
منوپوزال چیست؟
یائسگی، به دوره ای از زندگی خانم ها گفته می شود که با توقف قاعدگی به مدت حداقل یک سال، آغاز می گردد. در دوران یائسگی میزان ترشح هورمون های زنانه به ویژه استروژن کاهش می یابد و تخمدان ها دیگر قادر به تولید استروژن نمی باشند و تخمک گذاری بصورت دائمی متوقف می شود، بنابراین خانم ها در دوران یائسگی نمی توانند باردار شوند. سالانه 5/1 میلیون خانم، یائسگی را تجربه می کنند. سن متوسط یائسگی، حدود 45 تا 55 سالگی می باشد. به سال های قبل از یائسگی دوره پری منوپوزال (پیش از یائسگی) گفته می شود که در سنین 30 تا 40 سالگی می باشد و در این دوران میزان تولید استروژن از تخمدان ها دارای نوسان است. (ایمپلنت بدون جراحی لثه چیست)
پری منوپوز چیست؟
پری منوپوز به معنای دوران حوالی یائسگی است و به دورانی اطلاق می شود که بدن زن به طور طبیعی به سمت ناباروی دائم (یائسگی) انتقال می یابد. در زنان دوران پری منوپوز در سنین مختلف شروع می شود. ممکن است برخی اوقات علائم یائسگی مانند قاعدگی نامنظم، بعد از40 سالگی شروع شود. اما در برخی از زنان این علائم بعد از 30 سالگی زندگی رخ دهد.
میزان استروژن که اصلی ترین هورمون زنانه است افزایش و سپس به طور یکنواخت در طول دوره پری مونوپوز کاهش می یابد. چرخه قاعدگی طولانی تر یا کوتاه تر می شود و ممکن است قاعدگی بدون رها ساختن تخمک انجام شود. شما ممکن است علائم مشابه منوپوز (یائسگی) مانند گرگرفتگی، مشکلات خواب و خشکی واژن را تجربه کنید. درمان هایی برای بهبود این علائم وجود دارند. هنگامی که قاعدگی به مدت 12 ماه متوالی رخ ندهد، شما یائسه می شوید.
دوره پری منوپوز چیست؟
دوره پری منوپوز که غالبا با عنوان ” حوالی یائسگی” شناخته می شود، یک سیر طبیعی در بدن تمامی خانم ها است. پری منوپوز در حقیقت دورانی است که بدن یک خانم، گذار طبیعی خود را طی می کند و سال های باروری به پایان می رسد. این مشکل می تواند در سنین مختلف در خانم ها اتفاق بیفتد که در اکثر موارد، خانم های بین 30 تا 40 سال این دوران را تجربه می کنند.
استروژن یکی از اصلی ترین هورمون های زنانه می باشد که در طول دوران جوانی تا میانسالی میزان آن تا حد زیادی افزایش می یابد اما در دوره منوپوز میزان آن به طرز چشمگیری کاهش می یابد. در این دوره ممکن است چرخه قاعدگی طولانی تر یا کوتاه تر شود یا حتی قاعدگی بدون رها ساختن تخمک ها انجام گیرد. اگر به مدت یک سال شما چرخه قاعدگی را تجربه نکنید، احتمالا یائسه شده اید. (درمان عفونت تتو)
علائم پری منوپوز:
در مدت پیش از یائسگی در بدن شما تغییراتی اتفاق می افتد که برخی از این تغییرات همراه با علائمی در بدن ظاهر می شود که در این مقاله به شرح این عوامل می پردازیم:
- قاعدگی نامظم: هرچه تخمک گذاری غیرقابل پیش بینی باشد، فاصله بین قاعدگی ها ممکن است طولانی تر یا کوتاه تر باشد حتی ممکن است قاعدگی در یک ماه اصلا اتفاق نیفتد. اگر این تغییرات به صورت دائمی به مدت 7 روز یا بیشتر در چرخه قاعدگی رخ دهد می تواند نشانه ای برای دوره پری منوپوز باشد.
- گرگرفتگی و اختلال هنگام خوابیدن : گر گرفتگی یکی از نشانه های شایع پری منوپوز می باشد که به دلیل تعریق های شبانه می تواند مشکلاتی را برای خوابیدن هم به وجود آورد.
- تغییرات خلق و خوی رفتاری: برخی از خانم ها در این دوران نوسانات خلقی و افسردگی را تجربه می کنند. ریشه اصلی این مشکلات خلقی و رفتاری، تحریک پذیری و تغییر هورمون ها می باشد.
- مشکلات وابسته به واژن و مثانه: زمانی که میزان هورمون استروژن کاهش پیدا کند، واژن بافت الاستیسیته خود را از دست می دهد که سبب دردناک شدن مقاربت می شود. علاوه براین، میزان کم استروژن ممکن است منجر به ایجاد عفونت های ادراری و واژینال شود.
- کاهش باروری: کاهش تخمک گذاری در دوره پری منوپوز می تواند باعث کاهش باروری شود اما تا زمانی که چرخه قادگی برقرار است احتمال بارداری وجود دارد.
- کاهش میل جنسی: در دوران پری منوپوز برانگیختگی و میل جنسی تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.
- مشکلات مربوط به استخوان ها: در دوره پیش از یائسگی از دست دادن توده استخوانی نسبت به جایگزینی آن با سرعت بیشتری انجام می گیرد. بنابراین، مشکلاتی مانند پوکی استخوان و شکستگی استخوان ها امری شایع در این دوران می باشد.
- تغییر سطح کلسترول خون: کاهش میزان هورمون استروژن باعث تغییرات نامطلوبی در میزان کلسترول خون می شود که در این بین، افزایش میزان کلسترول بد خون می تواند منجر به بروز بیماری های قلبی و عروقی شود.
زمان بندی پری منوپوز و یائسگی چگونه است؟
پری منوپوز درست قبل از زمانی که فرد کاملا وارد دوره یائسگی شود، رخ می دهد (climacteric period). در واقع، خانم ها ۸ تا ۱۰ سال قبل از یائسگی وارد این مرحله می شوند. پری منوپوز در دهه سوم تا چهارم زندگی ایجاد می گردد. مهم ترین علامت این مرحله افت سطح استروژن است؛ هورمون اصلی زنانه که توسط تخمدان ها تولید می شود.
سطح استروژن همچنین در طول چرخه قاعدگی به صورت پراکنده دچار افت و خیز می شود که می تواند منجر به قاعدگی های نامنظم و سایر علائم گردد. در طول آخرین مراحل پری منوپوز، بدن خانم استروژن کمتر و کمتری تولید می کند. علی رغم افت شدید سطح استروژن، هنوز احتمال بارداری وجود دارد. این فاز از یائسگی ممکن است برای چند ماه تا چهار سال به طول انجامد.
زمان دقیق ورود به یائسگی زمانی است که کاهش سطح استروژن تا حدی است که تخمدان ها تخمک آزاد نکرده و قاعدگی متوقف گردد. فرد ممکن است در شرایط زیر سریع تر از حالت نرمال وارد دوره یائسگی شود:
- سابقه خانوادگی یائسگی زودرس
- سیگار کشیدن
- انجام هیسترکتومی یا اوفورکتومی
- انجام روش های درمانی سرطان
عوامل تاثیر گذار درشکل گیری پری منوپوز زود تر از زمان تعیین شده
یائسگی یا منوپوز یک مرحله طبیعی در زندگی هر زنی می باشد. این مرحله طبیعی در افراد مخلتف براساس شرایطی زودتر یا دیرتر اتفاق می افتد. عواملی وجود دارد که با تحریک کردن بدن باعث می شوند پری منوپوز در سنین پایین تر شکل گیرد. برخی از این عوامل عبارتند از:
- استعمال دخانیات: زنانی که سیگار می کشند یا سابقه استعمال دخانیات را دارند، 1-2 سال زودتر از سایر خانم ها وارد دوره پری منوپوز می شوند.
- سابقه خانوادگی: خانم هایی که سابقه یائسگی زودرس در خانواده دارند زود تر از سایرین این دوره را تجربه می کنند.
- درمان سرطان: درمان سرطان به شیوه شیمی درمانی یا پرتو درمانی لگن می تواند منجر به یائسگی زود هنگام شود.
- هیسترکتومی یا برداشتن رحم: در جراحی هیسترکتومی رحم به صورت کامل از بدن خارج می شود اما تخمدان ها در بدن باقی می ماند که در این مرحله یائسگی رخ نمی دهد. اگرچه احتمال وقوع یائسگی کم است. در این دوره شما همچنان چرخه قاعدگی ندارید اما تخمدان ها استروژن تولید می کنند. پزشکان معتقدند این جراحی در نهایت منجر به یائسگی زودرس می شود.
درمان دوره پری منوپوز چگونه است؟
پزشکان برای درمان پری منوپوز در اکثر موارد دارو تجویز می کنند. برخی از این درمان ها شامل موارد زیر می شود:
- هورمون درمانی: درمان بوسیله استروژن سیستمیک به صورت قرص ، ژل یا کرم انجام می گیرد که یکی از موثرترین روش ها به شمار می آید. همچنین میزن استروژن سیستمیک می تواند از پوکی استخوان ها جلوگیری کند.
- استروژن واژینال: برای درمان خشکی واژن، استروژن واژینال در غالب قرص یا کرم توسط پزشک متخصص تجویز می شود.
- داروهای ضد افسردگی: برخی از این داروها که با نام مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین شناخته می شوند، به کاهش گرگرفتگی ناشی از یائسگی کمک می کنند.
- داروی گاباپنتین( نورونتین): این دارو غالبا برای درمان تشنج کاربرد دارد اما به درمان گرگرفتگی هم کمک می کند. علاوه بر این، این دارو برای افراد مبتلا به میگرن هم مفید می باشد.
درمان خانگی :
علاوه بر تمامی موارد درمانی که اشاره شد، داشتن سبک زندگی سالم می تواند به کاهش علائم یائسگی و همچنین حفظ سلامتی در سنین بالا کمک کند. برخی از این درمان ها عبارتند از:
- داشتن برنامه غذایی مشخص و تغذیه سالم
- انجام روزانه و منظم فعالیت های فیزیکی
- داشتن خواب کافی
- کاهش میزان استرس
درمان پری منوپوز و یائسگی:
پزشک داروهای نسخه ای را برای رفع علائم یائسگی تجویز می کند. استروژن درمانی می تواند در درمان پری منوپوز و یائسگی کمک کننده باشد. این روش درمانی با نرمال کردن سطح استروژن اعمال اثر می کند بنابراین افت و خیز های ناگهانی هورمونی موجب بروز علائم آزار دهنده نمی شوند. برخی از این داروها همچنین خطر پوکی استخوان را کاهش می دهند.
هورمون درمانی در فرم های قرص، کرم، ژل و پچ های پوستی وجود دارد. سایر داروهای یائسگی اختصاصی تر عمل می کنند. برای مثال، کرم های واژینال نسخه ای می توانند خشکی و درد حین مقاربت را برطرف سازند. داروهای ضد افسردگی در کنترل نوسانات خلقی کمک کننده هستند. برای میگرن، گاباپنتین (داروی ضد صرع) گزینه مناسبی خواهد بود. همچنین روش هایی برای کنترل خانگی علائم وجود دارند. ورزش منظم می تواند وضعیت خلقی فرد، اضافه وزن و حتی گرگرفتگی های او را بهبود بخشد. (فيلم تزريق ژل به سينه)
فرد باید برنامه ای برای فعالیت فیزیکی به صورت روزانه داشته باشد. داشتن فعالیت قبل از خوابیدن احتمال بی خوابی را افزایش می دهد. در مواردی که یائسگی موجب بی خوابی شده است، فرد استراحت کافی ندارد. انجام فعالیت های ریلکس کننده قبل از خواب همانند حرکات یوگا یا حمام آب گرم می تواند در رفع بی خوابی کمک کننده باشد. برخی روش های دیگر نیز در رفع علائم یائسگی موثر هستند:
- پرهیز از خوردن غذای سنگین
- ترک سیگار
- ترک مصرف الکل
- مصرف کافئین در مقدار کم و تنها در صبح
عوامل افزاینده خطر ابتلا به پری منوپوز چیست؟
پری منوپوز مرحلهای طبیعی در زندگی است. اما ممکن است در بعضی زنان زودتر از دیگران اتفاق بیفتد. این موضوع قطعی نیست، اما گفته میشود که ممکن است بعضی عوامل موجب شروع پری منوپوز در سنین پایینتر شوند، از جمله:
- سیگار کشیدن: شروع پری منوپوز در زنان سیگاری ۱ تا ۲ سال زودتر از زنان غیرسیگاری است.
- سابقه خانوادگی: افرادی که سابقه خانوادگی یائسگی زودرس را دارند ممکن است خودشان هم زود یائسه شوند.
- درمان سرطان: شیمی درمانی یا پرتودرمانی لگن با یائسگی زودرس مرتبط است.
- هیسترکتومی: هیسترکتومیِ برداشتن رحم بدون برداشتن تخمدان معمولا موجب یائسگی نمیشود. در واقع برای مدت طولانی قاعدگی ندارید، اما تخمدانها همچنان استروژن تولید میکنند. اما بعضی جراحیها ممکن است موجب یائسگی زودتر از موعد شوند. همچنین اگر یک تخمدان را بردارید، ممکن است عملکرد تخمدان دیگر زودتر از انتظار متوقف شود.
دوره باروری چیست؟
دوره باروری چیست؟ دوره باروری دوره از زمان شروع قاعدگی تا زمانی که وارد یائسگی می شوید را پوشش می دهد. در این دوره زمان هایی وجود دارد که باروری افزایش و کاهش می یابد. با این حال، از آنجایی که شما به تخمک گذاری ادامه می دهید، در دوره باروری خود هستید. دوره ای که سرعت اتحاد تخمک و اسپرم در آن بالاتر است، دوره تخمک گذاری نامیده می شود. برای درک این دوره، باید برخی از نشانه های بدن خود را دنبال کنید. در اینجا این علائم وجود دارد:
- تغییرات دمای بدن،
- حساسیت سینه،
- تفاوت در ترشحات واژن
- تغییرات در دهانه رحم.
بنابراین، چگونه می توان دوره تخمک گذاری را محاسبه کرد؟ برای این کار باید روز شروع قاعدگی را در نظر داشته باشید و بدانید هر سیکل قاعدگی چند روز کامل شده است. پس از این اطلاعات، با جمع کردن آخرین دوره قاعدگی با میانگین روز سیکل قاعدگی و کم کردن 14 از عددی که به دست می آورید، می توانید به راحتی دوره تخمک گذاری تخمین زده شده را محاسبه کنید.
شروع دوره باروری زمانی است که خونریزی قاعدگی شروع می شود. به همین دلیل، ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در حالی که برخی ممکن است در سن 12 سالگی پریود شده باشند، برخی دیگر ممکن است اولین قاعدگی خود را در سن 17 سالگی داشته باشند. با این حال، مطالعاتی وجود دارد که نشان می دهد قاعدگی معمولاً در سن 12.5 سالگی شروع می شود.
سن باروری شامل چه دوره هایی می شود؟
گفتیم که کمی جوانتر یا پیشرفته بودن در باروری تاثیر دارد. اما وقتی این اثر به 35 رسید، «زمان مادر شدن گذشته است». این اثری نیست که باعث شود شما چنین فکری کنید. تخمک گذاری شما ممکن است کاهش یافته باشد و لقاح تخمک در مقایسه با دفعات قبل دشوارتر باشد. علاوه بر این، موقعیت هایی وجود دارد که در سال های بعد نباید فراموش کنید. به عنوان مثال می توانیم موارد زیر را فهرست کنیم:
- احتمال بارداری چند قلو افزایش می یابد.
- ممکن است دیابت بارداری داشته باشید.
- به دلیل افزایش خطر عوارض مرتبط با بارداری، می توانید زایمان سزارین کنید.
- خطر سقط جنین در سنین بالاتر بیشتر است.
اما هیچ کدام از اینها به این معنی نیست که قطار فرار کرده است. شما می توانید بارداری سالمی داشته باشید و فرزندی سالم داشته باشید. خوب، جوان ترها چطور؟ لازم به ذکر است که با کم شدن سن، موضوع زایمان پیچیده تر می شود. به ویژه، این واقعیت که کودکان 15 ساله و کمتر از نظر باروری بالغ نیستند، حتی اگر قاعدگی داشته باشند، برخی از خطرات را به میزان بالایی افزایش می دهد. در نتیجه تحقیقات انجام شده می دانیم که بارداری در سنین پایین باعث ایجاد مشکل مسمومیت بارداری به نام پره اکلامپسی می شود.
علاوه بر این، می توان گفت که خطراتی مانند کم خونی، ناسازگاری سر و لگن که زایمان را با مشکل مواجه می کند و مرگ نوزاد را افزایش می دهد.
مشکلات باروری چه می تواند باشد؟
در نهایت، می خواهیم به مشکلات باروری بپردازیم.
لوله های گرفتگی
برای باردار شدن، اسپرم و تخمک باید در لوله های فالوپ به هم برسند. اگر در نفوذپذیری این لوله ها مشکلی وجود داشته باشد، اسپرم نمی تواند به تخمک برسد و لقاح اتفاق نمی افتد.
مشکلات در رحم
عفونت در دهانه رحم و اختلالات ترشح رحم می تواند باعث مشکلات باروری شود. علاوه بر این، مداخلات جراحی که روی رحم اعمال می شود نیز می تواند عامل ناباروری باشد.
اندومتریت
التهاب و عفونت پوشش داخلی رحم را آندومتریت می گویند. باکتری هایی که باعث این عفونت می شوند در ابتدا در پوشش داخلی رحم تکثیر می شوند. سپس به خارج از پوشش رحم، به داخل تخمدان ها و وریدهای لگنی گسترش می یابند.
برخی از علائم این عفونت عبارتند از:
- تب،
- بزرگ شدن و حساس شدن رحم،
- ترشحات بدبو از واژن،
- تکان دادن،
- سردرد
سخن پایانی
شما در این مقاله با منوپوز و یائسگی آشنا شدید. همچنین از علائم و راههای درمان پری مونوپوز آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
تأثیر یائسگی براستخوانها چیست؟
در یائسگی سرعت تجزیه استخوانها افزایش مییابد. استتوپورز(پوکیاستخوان) که ناشی ازاین تجزیه استخوانی است، با خطر بروز شکستگیهایی در زنان مسن همراه است. استخوانهای کفل، مچ و ستون فقرات بیشترازبقیه استخوانها تحتتأثیر یائسگی قرارمیگیرند.
شایعترین علامت یائسگی چیست؟
شایعترین علامت یائسگی گُرگرفتگی است. حدوداً 75% زنان به این علامت دچار میشوند. گُرگرفتگی حالتی است که بالاتنه و صورت نگهان داغ شده و ممکن است با قرمزی پوست وتعریق فراوان همراه باشد. هر حمله گُرگرفتگی چندثانیه تا چنددقیقه (یابیشتر) طول میکشد.
شاید بهخاطر گُرگرفتگی نتوانید خوب بخوابید و چندینبار از خواب بیدار شوید. کمبودخواب بزرگترین مشکلی است که در زمان نزدیکشدن به یائسگی با آن مواجه خواهید شد. ممکن است این حالت بر خلقوخو، سلامتی و تواناییتان در انجام امور روزانه تأثیر نامطلوبی داشته باشد.