سنگ کیسه صفرا ،سنگ ها یا توده هایی هستند که در صفرا یا مجرای صفراوی تولید می شوند برخی از مواد سخت می شوند؛ کیسه صفرا یک کیسه کوچک واقع در سمت راست بدن، در زیر کبد است. برخی از مواد شیمیایی موجود در کیسه صفرا می توانند به یک سنگ بزرگ یا چندین ذره کوچک تبدیل شوند. کیسه صفرا یک اندام کوچک واقع در زیر کبد است و سنگ ها می توانند زمانی درست شوند که تعادل خوبی از مواد شیمیایی در کیسه صفرا وجود نداشته باشد. افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی بیشتر احتمال دارد که سنگهای صفراوی تولید کنند. کارشناسان معتقدند که رژیم کم چربی و دارای فیبر بالا ممکن است به جلوگیری از تشکیل سنگهای صفراوی کمک کند. در این مقاله میتوانید با بهترین روشهای درمان و تشخیص سنگ کیسه صفرا آشنا شوید.
فهرست مطالب
- کیسه صفرا چیست؟
- علت تشکیل سنگ صفرا چیست؟
- اندازه طبیعی سنگ کیسه صفرا چقدر است؟
- مواردی که احتمال ابتلا به کیسه صفرا را زیاد می کنند چیست؟
- علایم سنگ کیسه صفرا چیست؟
- تشخیص سنگ صفرا چگونه است؟
- عوارض سنگ کیسه صفرا چیست؟
- راههای درمان سنگ کیسه صفرا چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
کیسه صفرا چیست؟
در قسمت فوقانی شکم، در زیر کبد، عضو کوچکی به نام کیسه صفرا وجود دارد که وظیفه آن ذخیره کردن مایع صفراوی است. این مایع صفراوی که رنگ زرد مایل به سبزی دارد، وظیفه دارد که به هضم غذا کمک کند. سنگهای صفراوی یا سنگ کیسه صفرا سنگهای کوچکی هستند که معمولاً از کلسترول ساخته شده و در کیسه صفرا تشکیل میشوند. این سنگ از نوع کلسیم کربنات بوده که بهصورت یک کریستال کوچک شکل میگیرد و در بیشتر موارد هیچ علامتی ایجاد نمیکنند و نیازی به درمان ندارند. برای مثال، اگر این سنگ بهاندازه کافی بزرگ شود، ممکن است در مجرای صفراوی گیر کند و باعث درد و التهاب شود. همچنین، اگر سنگ به مجرای رودهها منتقل شود، میتواند باعث انسداد روده، درد شکمی و دیگر عوارض گوارشی شود.
در واقع به دلیل یک سری عوامل مختلف ممکن است که در کیسه صفرا سنگ تشکیل شود که مهمترین دلیل تشکیل سنگ کیسه صفرا، وجود میزان زیادی کلسترول در کیسه صفرا است. بیشتر افراد مبتلا به سنگهای صفراوی، هیچ علائمی ندارند و اغلب بهصورت تصادفی متوجه موضوع میشوند؛ ولی از علائم شایع آن میتوان به درد ناحیه بالا و راست شکم، تهوع، استفراغ و… اشاره کرد. بهطورکلی، استفاده از یک رژیم غذایی سالم و مناسب و ورزش منظم میتواند در پیشگیری از این عارضه، مفید باشد. علاوه بر این مصرف مکملهای ویتامین D و کلسیم نیز ممکن است به جلوگیری از تشکیل آن کمک کند.
- صفرا به انگلیسی: bile
- کیسه صفرا به انگلیسی: gall bladder
انواع سنگ کیسه صفرا
سنگ کیسه صفرا به دو نوع اصلی زیر تقسیم میشود:
- سنگهای رنگدانهای: رنگ تیرهای دارند و از جنس پلیروبین هستند
- سنگهای کلسترولی: رنگی بین زرد و سبز دارند و از جنس کلسترول سفت هستند.
علت تشکیل سنگ صفرا چیست؟
تشکیل سنگ کیسه صفرا به انگلیسی: (Gallston) و میتواند علت تشکیل سنگ صفرا به عوامل ژنتیکی و محیطی برگردد. تصور میشود که سنگهای صفراوی به دلیل عدم تعادل در ترکیب شیمیایی صفرا در داخل کیسه صفرا ایجاد میشوند. در بیشتر موارد، سطح کلسترول در صفرا بیش از حد بالا میرود و کلسترول اضافی به شکل سنگ در میآید.
بر اساس تحقیقات انجام شده توسط دانشگاه هاروارد در رابطه با تشکیل سنگ صفرا، به طور معمول ۸۰ درصد سنگ های کیسه صفرا از کلسترول تشکیل شده اند و ۲۰ درصد باقی مانده از ترکیبات بیلی روبین و نمکهای کلسیمی است. دلیل تجمع این ترکیبات و تشکیل سنگ کیسه صفرا هنوز به طور دقیق مشخص نیست ولی فرضیههای مختلفی در این رابطه وجود دارد و در حال بررسی است. (خطرات بالا بودن wbc در دوران بارداری)
- وجود میزان بیش از حد کلسترول در کیسه صفرا: وجود بیش از حد کلسترول در کیسه صفرا، سنگهایی با رنگ زرد در این عضو ایجاد میکند. اگر میزان کلسترول تولید شده توسط کبد، بیش از محلول کیسه صفرا باشد، سنگهای سخت در کیسه صفرا تشکیل میشوند.
- وجود مقدار بیش از حد بیلی روبین در کیسه صفرا: تولید بیلی روبین در کبد بر اثر حذف گلبولهای قرمز قدیمی توسط کبد، تشکیل میشود. در برخی مواقع از جمله: آسیبهای کبدی و همچنین اختلالات خونی، باعث میشود که میزان بیلی روبین تولید شده بسیار افزایش یابد. اگر مقدار بیلی روبین بیش از حد نیاز باشد، کیسه صفرا نمیتواند آن را تجزیه کند و در این صورت، تشکیل سنگهای صفراوی رنگدانه ای اتفاق میافتد. سنگهای سخت با رنگهای سیاه و قهوهای نیز در این زمان تشکیل میشود.
- تولید صفرای غلیظ در کیسه صفرا: اگر عملکرد کیسه صفرا دچار اختلال شود، کیسه صفرا نمیتواند مایع درون خود را تخلیه نماید که در این صورت مایع در کیسه حبس شده و منجر به تشکیل سنگ کیسه صفرا میشود.
مهمترین علت سنگ کیسه صفرا
شایعترین علت ایجاد سنگ کیسه صفرا، جنسیت است. این بیماری در جنس زن بیشتر دیده میشود.
استروژن در بانوان باعث ترشح بیشتر صفرا و ایجاد سنگ کیسه صفرا میشود. کیسه صفرا به شکل گلابی است، حجمی حدود 30 تا 50 سی سی دارد و در زیر دنده سمت راست در قسمتی از بستر کبد قرار دارد. صفرای ساخته شده توسط کبد از طریق مجرای صفرا از کبد خارج شده و وارد کیسه صفرا میشود. کیسه صفرا جایگاه ذخیره صفرا است. وقتی غذای پرچرب و پروتئینی استفاده میکنیم کیسه صفرا منقبض میشود و صفرا را به داخل اثنی عشر میریزد. حضور صفرا برای هضم و جذب چربیها ضروری است. کیسه صفرا به غیر از ترشح صفرا، یک نقش فیزیولوژیک نیز به عهده دارد که آن تغلیظ صفرا در مواقع ضروری است. شایعترین مشکل صفرا، سنگهای کیسه صفراست.
این سنگها میتوانند هم داخل کیسه صفرا باشند و هم در مجاری کیسه صفرا قرار داشته باشند.(85 درصد موارد سنگ در خود کیسه صفراست و 15درصد موارد، سنگ در مجاری صفراوی تشکیل میشود). سنگهای صفراوی و سنگهای کلیوی از نظر مکانیسم ایجاد و نوع آن هیچگونه ارتباطی با هم ندارند. 80 الی 90 درصد سنگهای کیسه صفرا از نوع کلسترولی هستند. نوع دوم سنگهای صفراوی سنگهای پیگمانته یا رنگی هستند و مختص کسانی است که به لیز (تخریب) گلبول قرمز مبتلا هستند. کلسترولی که از کبد به درون صفرا ترشح میشود، مستعد رسوب است. (عکس توده زیر چانه)
دو عامل مزاحم برای رسوب کلسترول وجود دارد؛ یکی خود اسید صفراوی است که مانع رسوب کلسترول و تشکیل سنگ میشود و دیگری، چربی از نوع فسفولیپیدهاست که اجازه رسوب به کلسترول را نمیدهد. اگر ترشح کلسترول به داخل سیستم صفراوی زیاد شود، این دو عامل نمیتوانند از رسوب کلسترول جلوگیری کنند و باعث رسوب کلسترول و تولید سنگ میشود.
یکی از راههای دفاعی بدن برای خارج کردن کلسترول اضافی، تولید صفرا است. یکی از این مکانیسمهای دفاعی برای دفع کلسترول اضافی بدن کبد است. کبد کلسترول را به کیسه صفرا ترشح میکند تا از طریق دستگاه گوارش از بدن خارج کند. شایعترین علت ایجاد سنگ کیسه صفرا، جنسیت است. این بیماری در جنس زن بیشتر دیده میشود. استروژن در بانوان باعث ترشح بیشتر صفرا و ایجاد سنگ کیسه صفرا میشود. دومین علت ایجاد سنگ کیسه صفرا، چاقی است. حاملگی، مصرف قرصهای هورمونی،(ضد بارداری) باعث افزایش ترشح کلسترول در کیسه صفرا میشود؛ البته پروژسترون هم تا حدودی موثر است و باعث کاهش تحرک کیسه صفرا میشود. در این صورت، ماندن زیاد صفرا در کیسه صفرا، باعث تولید سنگ میشود.
کاهش وزن ناگهانی و همچنین نوسان زیاد وزن، یکی دیگر از فاکتورهای ایجاد کننده سنگ کیسه صفرا است. استفاده زیاد از غذای کم کالری، تحرک کیسه صفرا را کم میکند که در این صورت، زمینه سازی مناسب برای تولید سنگ کیسه صفرا محسوب میشود. تا به حال ارتباطی بین چربی بالا و سنگ کیسه صفرا گزارش نشده است، اما اگر میزان تری گلیسیرید خون فرد بالا باشد و HDL یا چربی خوب خون پایین باشد، آمار تولید سنگ کیسه صفرا بیشتر خواهد بود. «بی علامتی» شایعترین علامت سنگ کیسه صفرا است و اغلب بصورت تصادفی یافت میشوند. 75 درصد موارد سنگهای درون کیسه صفرا تا آخر عمر بدون علامت باقی میمانند. شایعترین محل درد، زیر دنده سمت راست و روی معده است؛ البته احتمال دارد افرادی با درد شانه و پشت نیز مراجعه کنند.
درد کیسه صفرا درد ثابتی است و کم و زیاد نمیشود؛ این درد ثابت، حداقل نیم تا 5 ساعت طول میکشد، اگر سنگ کیسه صفرا یکبار علامت دار شود،(درد) شانس علامت دار شدن مجدد آن در آینده زیاد است. سنگ کیسه صفرا بعد از علامت دار شدن نیاز به جراحی دارد. پس از برداشتن کیسه صفرا هیچگونه مشکلی از نظر هضم و جذب چربی رخ نمیدهد و مجاری صفراوی وظایف صفرا را انجام میدهند. به سنگهای بی علامت کیسه صفرا کاری نداریم، مگر در موارد خاص، این موارد شامل: اگر اندازه سنگ بیش از سه سانتی متر باشد که فاکتور خطر سرطان کیسه صفرا را به دنبال خواهد داشت، اگر سنگ کیسه صفرا همراه با پولیپ کیسه صفرا باشد و اگر در جداره کیسه صفرا، رسوب کلسیم وجود داشته باشد، در این موارد، کیسه صفرا نیاز به جراحی دارد. (علت هوس ماکارونی)
اندازه طبیعی سنگ کیسه صفرا چقدر است؟
قبل از هرچیزی باید اشاره کنیم که هر چقدر سایز سنگ کیسه صفرا بزرگتر باشد، احتمال دفع و خارج شدنش از مجاری صفراوی کمتر میشود. سنگ بزرگ نمیتواند از مجرای کیستیک کوچک عبور کند و هیچ عوارضی مثل زردی یا پانکراتیت ناشی از سنگ کیسه صفرا ایجاد نمیکند.
اندازه طبیعی سنگ کیسه صفرا به طور نرمال در یک انسان بالغ 6 الی 7 سانتی متر می باشد..سنگ های کیسه صفرا در اندازه ها مختلفی موجود می باشند و می توانند به کوچکی یک شن و یا به بزرگی یک توپ گلف باشند. بعضی از افراد فقط یک سنگ کیسه صفرا در کیسه صفرایشان داشته درحالیکه بعضی ها ممکن است چند سنگ داشته باشند. وجود سنگ های درشت بالای 20 الی 40 میلی متر احتمال ابتلا به سرطان کیسه صفرا را افزایش می دهد.
مواردی که احتمال ابتلا به کیسهصفرا را زیاد می کنند چیست؟
- جنس مونث
- سن ۴۰ سال یا بالاتر
- اضافه وزن یا چاقی
- بی تحرکی
- باردار بودن
- رژیم غذایی پرچرب
- رژیم غذایی با کلسترول بالا
- رژیم غذایی کم فیبر
- داشتن سابقه خانوادگی سنگ های کیسه صفرا
- ابتلا به دیابت
- داشتن برخی اختلالات خونی مانند کم خونی داسی شکل یا لوسمی
- کاهش وزن سریع
- مصرف داروهای حاوی استروژن مانند داروهای خوراکی ضد بارداری یا داروهای هورمون درمانی
- داشتن بیماری کبدی
علایم سنگ کیسه صفرا چیست؟
اکثر افراد مبتلا به سنگهای صفراوی هیچ نشانهای ندارند. این به این دلیل است که سنگ در کیسه صفرا باقی میماند و هیچ مشکلی ایجاد نمیکند. با این حال، گاهی اوقات علایم سنگ کیسه صفرا ممکن است به کوله سیستیک یا التهاب کیسه صفرا منجر شوند. علائم اولیه درد ناگهانی است که به سرعت این درد بدتر میشود. این درد میتواند در سمت راست بدن، درست زیر دندانها، بین نوک شانه یا در شانه راست رخ دهد.
سنگ های کیسه صفرا ممکن است هیچ نشانه ای از خود نشان ندهند. اگر سنگ کیسه صفرا در یک مجرا قرار گرفته و باعث گرفتگی شود، علائم و نشانه های آن شامل:
- درد در ناحیه شکم
یکی از بارزترین نشانه های سنگ کیسه صفرا، درد در ناحیه شکم است که به ویژه پس از وعده های غذایی چرب شکل گرفته و از بین می رود. درد سنگ کیسه صفرا به عنوان یک ناراحتی شدید و مبهم در قسمت بالایی سمت راست شکم توصیف می شود. درد ممکن است به کمر و در برخی موارد به شانه راست نیز سرایت کند. تلاش کیسه صفرا برای حرکت دادن سنگ موجب شکل گیری درد می شود. (فستینگ)
- زرد شدن پوست
یکی از علائم که نشان می دهد شما دچار سنگ کیسه صفرا هستید زردی پوست تان می باشد. زمانی که ماده صفراوی از کیسه صفرا خارج نشود باعث به وجود آمدن بیلی روبین می گردد. تجمع و افزایش بیلی روبین در بدن می تواند باعث زردی شود و کبد را نیز درگیر کند، در چنین حالاتی پوست تان زرد می شود.
- تب کردن
سنگ کیسه صفرا موجب التهاب کیسه صفرا می شود که از نظر پزشکی به نام کولسیستیت شناخته می شود. یک دوره التهاب می تواند برای چند ساعت، یا حتی چند روز ادامه یابد. در این شرایط تب غیر معمول نیست.از دیگر دلایل التهاب کیسه صفرا می توان به مصرف الکل، عفونت ها، یا تومورهایی که مجاری صفراوی را مسدود می کنند، اشاره کرد، اگرچه سنگ کیسه صفرا دلیل شماره یک محسوب می شود. کولسیستیت به ویژه در صورت همراهی با تب نیازمند نظارت پزشکی است.
- رنگ غیر معمول مدفوع
یکی از نشانه های شناخته شده مشکل در کیسه صفرا رنگ روشن تر از حد معمول مدفوع است. همچنین، ممکن است مدفوع ظاهر گچی داشته باشد. دلیل این شرایط وجود چربی های اضافی در مدفوع است که صفرا به طور موثر آنها را تجزیه نکرده است.
- حالت تهوع و سرگیجه
وجود حالت تهوع و سرگیجه با هم دیگر از مهمترین علائم سنگ صفرا و به طور کلی بیماری های کیسه ی صفراست. نفخ و آروغ زدن و عدم تحمل غذاهای چرب و سوء هاضمه نیز همراه با این بیماری دیده می شود.
تشخیص سنگ صفرا چگونه است؟
آزمایشات و روش های مورد استفاده برای تشخیص سنگ کیسه صفرا و عوارض آن شامل موارد زیر هستند:
- سونوگرافی شکمی : آزمایش رایجی است که بیشتر در جستجوی نشانه های سنگ صفرا است.
- سونوگرافی آندوسکوپی (EUS) : این روش می تواند به شناسایی سنگ های کوچکتر که ممکن است در سونوگرافی معمول دیده نشوند کمک کند.
- سایر تست های تصویربرداری : آزمایش های اضافی ممکن است شامل کولسیستوگرافی دهانی، اسکن اسید ایمینو دی استیک کبدی (HIDA)، توموگرافی کامپیوتری (CT)، کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP) یا کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) باشد.
- آزمایش خون : آزمایش خون ممکن است عفونت، زردی، پانکراتیت یا سایر عوارض ناشی از سنگ کیسه صفرا را نشان دهد.
عوارض سنگ کیسه صفرا چیست؟
عوارض سنگ صفرا ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- التهاب کیسه صفرا : سنگی که در گردن کیسه صفرا قرار می گیرد می تواند باعث التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت) شود. کوله سیستیت باعث درد و تب شدید می شود.
- انسداد مجرای مشترک صفراوی : سنگ های صفراوی می توانند لوله هایی را که از طریق آنها صفرا به روده کوچک جریان می یابد مسدود کنند و درد شدید و زردی می تواند ایجاد شود.
- انسداد مجرای پانکراس : مجرای پانکراس لوله ای است که از پانکراس شروع می شود و درست قبل از ورود به دوازدهه به مجرای مشترک صفراوی متصل می شود. مایع پانکراس که به هضم غذا کمک می کند، از مجرای پانکراس جریان می یابد.
- سنگ کیسه صفرا می تواند باعث انسداد مجرای پانکراس شود. پانکراتیت باعث درد شدید و مداوم در شکم می شود و معمولا به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد.
- سرطان کیسه صفرا : افرادی که سابقه سنگ کیسه صفرا دارند خطر بالایی برای ابتلا به سرطان کیسه صفرا دارند. سرطان کیسه صفرا بسیار نادر است؛ بنابراین اگرچه خطر ابتلا به سرطان زیاد است اما احتمال ابتلا همچنان بسیار اندک است.
راههای درمان سنگ کیسه صفرا چیست؟
بیشتر افراد مبتلا به این بیماری اصلا هیچوقت نیازی به درمان پیدا نمیکنند، اما اگر این سنگ دردسرساز شود، پزشک برداشتن سنگها را تجویز میکند. معمولا هم در چنین مواقعی تمام سنگها را بیرون میآورند، حتی اگر فقط یکی از آنها مشکل ساز شده باشد. اگر انسداد مجاری صفراوی یکبار روی بدهد، احتمال اینکه دوباره هم اتفاق بیفتد زیاد است. بنابراین به ریسکش نمیارزد که صبر کنید. (منوپوز)
۱. برداشتن سنگ کیسهصفرا با جراحی
از آنجایی که تنها راه دسترسی به این جسم داخل کیسه صفرا بیرون آوردن آن است، روش استاندارد درمان این بیماری این است که کل کیسه صفرا برداشته شود. عمل جراحی برداشتن کیسه صفرا جراحی سادهای است و فرد بدون کیسه صفرا هم میتواند به زندگی خود ادامه دهد. اگر سنگ در مجاری صفراوی باشد، پزشک باید علاوه بر کیسه صفرا، مجاری صفراوی را هم بیرون بیاورد.
روشهای مختلف متفاوتی برای دفع وجود دارند که شامل این موارد میشوند:
- اندوسکوپی: نیازی به برش و جراحی نیست و سنگها از طریق لوله طویلی که وارد گلو شده بیرون میآیند.
- لاپاراسکوپی: روش دفع با کمک برشهای کلیدشکل در قسمت شکم همراه با دوربین کوچکی به نام لاپاراسکوپ است. جراح، لاپاراسکوپ را از طریق یک سوراخ کلید شکل وارد کرده و کیسه صفرا را از طریق سوراخ دیگری خارج میکند. لاپاراسکوپی نسبت به جراحی باز درد کمتری بعد عمل دارد و دوره بهبودی آن هم سریعتر است.
- جراحی باز: در مواردی که شرایط بیمار حاد باشد، چارهای به جز جراحی باز نیست. مدت زمان بستری شدن در این روش طولانیتر است و دوره نقاهت هم بیشتر طول میکشد. به علاوه اینکه برشها هم بزرگتر هستند.
۲. درمان با سولفات منیزیم خوراکی صفرا
سولفات منیزیم خوراکی صفرا به عنوان ماده مسهل در طب سنتی است که برای تصفیه و پاکسازی کلیه، کبد و دستگاه گوارش تجویز میشود. این دارو برای دفع سنگ و رسوبات و باز کردن مجاری صفراوی توصیه میگردد. پاکسازی مجرای صفراوی و تخلیه رودهها، و جلوگیری از استفراغ و تهوع از جمله کارکردهای درمان سنگ کیسه صفرا با سولفات منیزیم هستند.
سولفات منیزیم ترکیبی شیمیایی می باشد که از نظر مولکولی دارای فرمول MgSO4 است. از جمله مزایای استفاده از سولفات سدیم می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱ . مجراهای کیسه صفرا را پاک سازی می نماید
۲. مسهل بوده و باعث تخلیه روده ها می گردد
۳. مانع از استفراغ و تهوع می شود.
منیزیم از ریزمغذی هایی است که به جذب کلسیم کمک کرده و از جمله ضروری ترین املاحی است که باید بطور روزانه در رژیم غذایی قرار گیرد. این عنصر نقش حیاتی در حفظ سلامت استخوان ها و دندان دارد. سولفات منیزیم ماده ای کاملا محلول در آب می باشد و در طبیعت به صورت خالص یافت نمی گردد. این ماده نمک اسید سولفوریک بوده و روش های مختلفی برای تولید آن وجود دارد. از سولفات منیزیم به عنوان یک مسهل در طب سنتی برای پاک سازی کلیه و کبد و دستگاه گوارش استفاده می شود. این ماده سبب دفع سنگ و رسوب شده و مجرا ها باز می کند.
عملکرد سولفات منیزیم خوراکی:
شکل خوراکی این ماده به روش های متنوعی به افزایش میزان آب در روده ها، گشاد شدن رگ های خونی و انسداد ورود کلسیم کمک می کند. این ماده در پیشگیری از انواع خاصی از تشنج موثر است. اصلی ترین کاربرد این ماده درمان کمبود منیزیم است؛ اما کاربرد دیگر رایجی مانند درمان یبوست نیز دارد، در واقع مانند ملین عمل می کند. از دیگر کاربردهای آن می توان به کاهش درد عضلات، تقویت و بهبود سلامت پوست اشاره کرد. همچنین یکی از رایج ترین داروها در زمان بارداری است. افزایش سطح منیزیم به عملکردهای حیاتی مانند کنترل عضلات، تولید انرژی، تنظیم سطح کلسیم و ویتامین D در بدن کمک می کند. (اناتومی فک)
۳. درمان با کپسول دفع سنگ کیسه صفرا
گاهی برای دفع و درمان این بیماری از دارو استفاده میکنند تا سنگهای بزرگتر را کوچک کنند. این روش درمانی چند ماهی طول میکشد به همین دلیل گزینه مناسبی برای افرادی که علائم بیماری را دارند نیست، اما افرادی که به خاطر شرایط جسمانی نمیتوانند عمل جراحی داشته باشند میتوانند از روش دارویی برای درمان این بیماری استفاده کنند.
در مواردی که سایز سنگها کوچک و از نوع کلسترولی باشند میتوان از داروی اورسودیول استفاده کرد. اورسودیول (اورسودوکسی کولیک) کپسول دفع سنگ است. اورسودیول، نوعی اسید صفراوی است که بدن به شکل طبیعی آن را تولید میکند و کار آن کاهش کلسترول جذبشده توسط کبد و صفرا است. این ماده از تشکیل سنگ جلوگیری میکند و سنگهای کوچکتر را از بین میبرد.
از اوروسودیول برای درمان سیروز اولیه صفرا هم استفاده میکنند. سیروز صفراوی در بلند مدت باعث آسیب مجاری صفراوی در کبد شده و اگر سیروز صفراوی درمان نشود کبد را درگیر کرده و باید منتظر بیماری های کبد باشید. اوروسودیول به دو شکل قرص یا کپسول سنگ در دو دوز ۲۵۰ و ۳۰۰ گرمی با نام تجاری آستیگال (آکتیگال) و اورسودکس عرضه میشود.
اورسودکس ۳۰۰ برای چیست؟
پیشگیری یا از بین بردن سنگ کیسه صفرا که یک نوع بیماری کبدی به نام کلانژیت اولیه صفراوی (سیروز کبدی) است.
اورسودکس ۳۰۰ برای چیست؟ داروی اورسوداکسی کولیک اسید (اورسودوکسی کولیک اسید) در درمان سیروز صفراوی، سنگ صفرا و بهبود عملکرد کبد تجویز میشود. اورسوداکسی کولیک اسید به طور طبیعی به میزان جزئی در صفرا یافت میشود. این ترکیب تولید و ترشح کلسترول از طریق کبد را تضعیف نموده و جذب رودهای کلسترول را مهار مینماید.
جراحی روش معمول درمان سنگ صفرا میباشد، اما برای سنگهای کوچک که عمدتاً از کلسترول تشکیل شدهاند داروی اورسوداکسی کولیک اسید (اورسودوکسی کولیک اسید) میتواند مؤثر باشد. داروی اورسوداکسی کولیک اسید ممکن است با نام تجاری اورسوفار نیز شناخته شود. (ایمپلنت بدون درد)
مقدار و روش مصرف دارو:
- قبل از شروع درمان با داروی اورسوداکسی کولیک اسید (Ursodeoxycholic Acid)، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک میکند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
- دوز و مقدار داروی اورسوداکسی کولیک اسید (اورسودوکسی کولیک اسید) از فردی به فرد دیگر متفاوت است. لذا دارو را دقیقاً همانطور که پزشک داخلی برایتان تجویز کرده است، استفاده نموده و از کم یا زیاد کردن مقدار و مدت زمان مصرف اجتناب نمایید.
- دوره درمان با داروی اورسوداکسی کولیک اسید (اورسودوکسی کولیک اسید) را کامل کنید.
- بهتر است داروی اورسوداکسی کولیک اسید را همراه با غذا مصرف نمایید.
عوارض قرص اورسودکس ۳۰۰:
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرفکنندگان نیز هیچ نوع عارضهای بروز نمیدهند. یکسری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین میروند. در صورت بروز هریک از عوارض زیر با مصرف داروی اورسوداکسی کولیک اسید حتماً با پزشک معالج مشورت نمایید.
عوارض شایع قرص اورسودکس ۳۰۰:
- سیستم اعصاب مرکزی: سر درد، سرگیجه
- گوارشی: اسهال، یبوست، سوء هاضمه، تهوع
- عصبی، عضلانی و اسکلتی: کمردرد
- تنفسی: عفونت مجاری تنفسی فوقانی
عوارض نسبتا شایع قرص اورسودکس ۳۰۰:
- پوستی: ریزش مو، راش پوستی
- غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش قند خون
- گوارشی: استفراغ، زخم گوارشی
- ادراری تناسلی: عفونت مجاری ادراری
- هماتولوژی و انکولوژی: لکوپنی، ترومبوسیتوپنی
- کبدی: التهاب کیسه صفرا
- ازدیاد حساسیت: واکنش ازدیاد حساسیت
- عفونی: عفونت ویروسی
- عصبی، عضلانی و اسکلتی: التهاب مفاصل، درد عضلات و استخوان ها
- کلیوی: افزایش کراتینین سرم
- تنفسی: فارنژیت، برونشیت، سرفه، علائم شبه آنفولانزا
4- قرص پاکسازی کیسه صفرا
- قرص جوشان لیور ویتاپرا برای پاکسازی کبد و کیسه صفرا
این قرص پاکسازی کیسه صفرا که در هر قرص از آن ۵۰۰ میلی گرم عصاره آرتیشوک قرار دارد، قرصی جوشان و مناسب جهت پاکسازی کبد و تقویت آن می باشد. گیاه آرتیشوک یا همان کنگر فرنگی، با طعمی تلخ و تند، سبب تحریک ترشح صفرا می شود و به این ترتیب به دفع سموم انباشته شده در کبد کمک می کند. همچنین ماده موثره موجود در آرتیشو مانع انباشته شدن چربی در سلول های کبدی می شود. اسیدکافئیک موجود در آن سبب برطرف شدن چربی کبد شده و فلاونوئیدهای موجود در آن نیز به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدان بسیار قوی، رادیکال های آزاد کبد را جذب و از تکثیر آنها جلوگیری می کند. بنابراین عصاره این گیاه، ذخایر چربی در کبد و سایر بافت ها را کاهش می دهد و با مهار آنزیم هیدروکسی متیل گلوتاریل، کوآنزیم A و ردوکتاز سبب کاهش کلسترول در بدن می شود.
- قرص مفتت مراره برای رفع سنگ صفرا، پاکسازی کیسه صفرا، رفع کلسترل خون و افزایش ترشح صفرا
مفتت مراره یکی از محصولات شرکت پیشگامان همدرد سپهر تبریز می باشد که به صورت اختصاصی برای بهبو عملکرد کیسه صفرا و حل مشکلات آن تهیه و تولید شده است که این محصول شامل از ترکیب:گندهک و رب ریوند تهیه شده است
خواص این محصول:
- شکننده سنگ صفرا
- پاکسازی کیسه صفرا
- رفع کلسترول خون
- افزایش ترشح صفرا
طریقه مصرف:
یک عدد قبل از هر وعده غذایی میل شود.
درمان سنگ کیسه صفرا در طب سنتی:
طب سنتی بر مصرف آب برای دفع سنگ کیسه صفرا تاکید دارد. نوشیدن روزی ۸ لیوان آب از تشکیل سنگ کلیه و کیسه صفرا جلوگیری میکند.
۱. پاکسازی کیسه صفرا
رایجترین روش درمان طبیعی، پاکسازی کیسه صفرا است که طرفداران آن معتقدند که با شستشوی کیسه صفرا میتوان سنگها را از بین برد. شستشوی ۲-۵ روزه کیسه صفرا با ترکیب روغن زیتون، آب سیب و چند گیاه دارویی به دو صورت همراه با مصرف غذا یا بدون مصرف غذا تجویز میشود. (عفونت تاتو)
۲. آب سیب یا ترکیب آب سیب و سرکه سیب
مصرف آب سیب، سنگ کیسه صفرا را از بین برده و درد کیسه صفرا و درد کلیوی را کاهش میدهد. به علاوه اینکه آب سیب میزان کلسترول کبد را پایین میآورد.
برخی افراد گاهی سرکه سیب را با آب سیب مخلوط میکنند. افراد دیابتی و کسانی که زخم معده و هیپوگلیسمی دارند باید مراقب مصرف زیاد آب میوه باشند.
۳. دمنوش گیاه قاصدک
چای یا دمنوش قاصدک برای دفع و درمان بیماریهای کبد و مجاری صفراوی توصیه میشود. از تاثیرگذاری و مفید بودن این روشها مدارکی در دسترس نیست، بنابراین بهتر است پیش از مصرف این دمنوشهای گیاهی حتما با پزشک مشورت کنید.
۴. خار مریم
گیاه خار مریم سالهاست که برای سمزدایی کبد و درمان بیماریهای کبد مصرف میشود. برخی به تاثیر آن برای کبد و کیسه صفرا هم اشاره کردهاند، اما شواهدی نیست که تاثیر آن روی سنگ صفرا را ثابت کند. خار مریم را میتوان بهصورت کپسول، قرص یا مکمل تقویتی مصرف نمود. افراد دیابتی، افراد با سابقه سرطان حساس به هورمون و آنهایی که به گیاه کهنه واش آلرژی دارند باید پیش از استفاده از خار مریم با پزشک مشورت کنند.
۵. لیزیماکیای سکه ای
گیاه سکه طلا یا لیزیماکیای سکهای جایگاه ویژهای در طب سنتی چینی در درمان این بیماری به خصوص دفع سنگ کلسترولی دارد.
۶. دمنوش آب چغندر و هویج
دمنوش آب چغندر و هویج یکی دیگر از توصیههای درمان این بیماری در طب سنتی است که کبد و کیسه صفرا را پاکسازی و تقویت و خون را تصفیه میکند. (عوارض تزريق چربي به سينه)
۷. دمنوش آب گلابی
پکتین موجود در گلابی به سنگ کیسه صفرا چسبیده و به دفع آن از بدن کمک میکند. دمنوش عسل و آب گلابی برای سلامت کیسه صفرا در طب سنتی توصیه میشود.
۸. نعناع
وجود ترپن موجود در نعناع به تحریک مایعات گوارشی کمک کرده و دردهای عضلانی را کاهش میدهد و از تشکیل سنگ جلوگیری میکند. مصرف دمنوش نعناع غلظت خون را هم کاهش میدهد.
۹. آب لیمو
آب لیمو مثل سرکه از تشکیل کلسترول در کبد جلوگیری میکند. مصرف آب مرکبات و آب لیمو به طور روزانه به بهبود عملکرد کبد و جلوگیری از تشکیل سنگ کمک میکند.
راه های طبیعی دفع سنگ کیسه صفرا:
هرچند روش متداول برای درمان این بیماری، دارو و جراحی است، اما گاهی راههای طبیعی دفع این سنگ هم هستند که میتوان از آنها کمک گرفت. هرچند شواهد مستندی دال بر تاثیرگذاری راههای طبیعی دفع وجود ندارند، اما ضرری هم برای بدن ندارند و میتوان از این راهکارهای درمانی طبیعی در کنار مداخلات پزشکی بهره برد.
۱. طب سوزنی
طب سوزنی میتواند علائم این بیماری مثل درد معده، کمر و حالت تهوع را کاهش دهد به علاوه اینکه میزان مایع صفرا در کیسه صفرا را هم تنظیم میکند.
۲. یوگا
برخی حرکات یوگا را هم میتوان در زمره روشهای طبیعی دفع سنگ قرار داد. انجام حرکات یوگا زیر به دفع سنگ کمک میکنند:
- بوجانگاسانا (ژست کبرا)
- دانور آسانا (ژست کمان)
- پاچیموتاسانا (خم به جلو نشسته)
- ساروانگاسانا (ایستادن روی شانه)
- شالابهاسانا (ژست ملخ).
سخن پایانی
شما در این مقاله با سنگ کیسه صفرا آشنا شدید. همچنین از علائم و راههای درمان این بیماری آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
آیا سنگ کیسه صفرا باعث لاغری میشود؟
حقیقت این است که سنگ کیسه صفرا موجب لاغری نمیشود، اما ارتباط تنگاتنگی با لاغری سریع دارد. این مشکل معمولا در افرادی که به سرعت وزن کم میکنند، شایعتر است. افرادی که از رژیمهای غذایی سخت پیروی میکنند و میزان مواد غذایی دریافتی خود را کاهش میدهند و یا از عمل جراحی برای لاغری استفاده میکنند، بیشتر در معرض سنگ کیسه صفرا قرار دارند.
چه کسانی بیشتر در معرض سنگ کیسه صفرا قرار دارند؟
سنگ صفرا ممکن است در هر فرد با هر سن و سالی ایجاد شود، اما بهطورمعمول این مشکل در افراد 40 سال به بالا شایعتر است. سنگ صفرا در خانمها شایعتر از مردان است و این موضوع به دلیل هورمونهای زنانه اتفاق میافتد.