با مدرن شدن جوامع و افزایش مصرف غذاهای پرکالری و کاهش تحرک افراد، شیوع چاقی در جهان بسیار بیشتر شده. اما این بدان معنی نیست که همه‌ی افرادی که پرخوری می کنند و تحرک ندارند دچار چاقی می شوند، یا برعکس، همه‌ی افراد چاق کم تحرک و پرخور هستند! پس در این صورت چه عامل تاثیرگذار دیگری وجود دارد؟ آیا شما ظهور عینی تاثیر ژنتیک بر چاقی را تا کنون مشاهده کرده اید؟ در این مقاله تا پایان با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره ارتباط چاقی و ژنتیک بدست آورید.
این محتوای مفید را هم از دست ندهید: “چاقی” را موشکافانه تر بشناسیم
چاقی به حالتی گفته می‌شود که مقدار بیش از حد چربی در بدن فرد تجمع یابد. به طور کلی چاقی نتیجه عدم تعادل بین انرژی دریافتی از غذا و انرژی سوخته شده توسط بدن است.
چاقی های شدید حتما ژنتیکی هستند!
بعضی از نقص‌های ژنتیکی نادر باعث چاقی بسیار شدید می شوند. این نوع چاقی‌ها در بدو تولد شروع می‌شوند و فرد در طول زندگی به شدت احساس گرسنگی می‌کند. یکی از شایع ترین این حالات، نقص ژن تولید کننده لپتین است که منجر به کمبود لپتین در بدن می‌شود.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: لاغر شدن با اسلیو معده؟
ژن هایی که ریسک چاقی را بالا می برند!
نقص‌های ژنتیکی که سبب چاقی‌های شدید می‌شوند نادر هستند. اما تعداد زیادی ژن وجود دارد که می‌تواند فرد را مستعد چاقی و اضافه وزن کند.
یکی از این ژنها، ژن FTO است. انواع مشخصی از این ژن که در بعضی جمعیت‌ها، در 43% افراد یافت می‌شود از طرق مختلف سبب چاقی می‌شود. به طور کلی این ژن و دیگر ژنهای مرتبط با چاقی باعث موارد زیر می‌شوند:
- افزایش گرسنگی
- افزایش دریافت کالری
- کاهش اشتها
- عدم کنترل در غذا خوردن
- افزایش تمایل به بی تحرکی
- افزایش تمایل بدن به ذخیره چربی
درباره ی رژیم کتوژنیک چه می دانید؟
تست ژنتیک را برای درمان چاقی خود دست کم نگیرید
با انجام آزمایش های خاص بر روی DNAهر فرد می توان دریافت آیا وی حامل ژن های خاصی اسـت که وی را مســتعد اضافه وزن و چاقی می کند یا خیر. همچنین، در صورت رعایت چه نوع رژیم غذایی و کدام گروه از ورزش ها می توان بر مشکلات چاقی یا اضافه وزن غلبه کرد؟ فرد متوجه خواهد شد که چاقی وی تا چه اندازه زمینه ژنتیکی دارد. در صورتی که چاقی ، ریشـه ژنتیکی داشته باشد پزشک با پی بردن به اینکه کدام یک از ژن های فرد درگیر می باشد، می تواند بهترین روش درمان را انتخاب نماید.
رژیم غذایی در مورد هر کدام از ژن ها متفاوت می باشـــــــــــــد.زمانی که فرد از چاقی ژنتیکی خود مطلع نباشد،ممکن است رژیم غذایی را انتخاب نماید که نه تنها باعث لاغری نشود بلکه چاقی فرد را تشدید نماید. فرد متوجه خواهد شد که آیا فعالیت جسمی و ورزش در لاغری وی موثر است یا خیر؟ و اینکه کدام ورزش برای تناسب اندام وی باید انجام شود.
پزشک به راحتی تشخیص می دهد که درمان دارویی برای فرد مفید است یا خیر.
ژن های مورد بررسی در تســت ویژه بررسی ژن های مرتبط به تناسب وزن ۶ ژن مرتبط با چاقی مورد بررسی قرار می گیرند. بر اساس مطالعات تغییر در ژن FABP٢ ، موجب چربی شکمی ،و متابولیســــــــــــم در موقع استراحت می گردد.
این افراد باید از مصــرف اسیدهای چرب اشباع پرهیز نموده و بیشــتر از اسید های چرب اشباع نشــده (بویژه امگا ٣ (استفاده کنند (رژیم مدیترانه ای). به علاوه مصــــــرف کربوهیدرات های مرکب (موجود در سبزی ها، نان و غلات کامل)نیز در سوخت و ساز چربی ها و افزایش حســــاسیت انســــولین کمک خواهد کرد.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: سیر تا پیاز گوارش غذا در بدن
“ژن های رفتاری” تغییر ناپذیر اما قابل کنترل!
ژنهای رفتاری به هیچ وجه تغییرپذیر نیستند ولی امکان کنترل یا اصلاح آنها با اراده خود فرد وجود دارد. برای کنترل رفتار افرادی که جمله «هر چه می‌بینی بخور» را در ذهن خود دارند.
باید به این افراد گفت: لطفاً هر وقت می‌خواهید آب بخورید یا سر یخچال بروید، دست به غذای دیگری نزنید. چون چاق ها عادت دارند هر وقت غذایی می‌بینند آن را بخورند. این افراد وقتی برای آب خوردن سر یخچال می‌روند و با دیدن شیرینی خوشمزه، دلشان می‌خواهد قبل از خوردن آب، آن را هم بخورند. ما می‌گوییم: فقط آب بخورید و بعد سراغ کاری که انجام می دادید، بروید. تا با این روش عادت یا ژن رفتاری تحت کنترل قرار گیرد؛ زیرا نمی‌توان به هیچ وجه ژن را از بین برد ولی می توان ژنها را اصلاح و کنترل کرد. به عنوان مثال ژن رفتاری به شیر درنده فرمان می‌دهد اگر گرسنه است، انسان را بخورد. آن ژن تغییرناپذیر است ولی امکان اصلاح و کنترل آن وجود دارد. پس می توان تاثیر ژنتیک بر چاقی را کنترل نمود.
ژنهای رفتاری شیر را کنترل و آنها را در عملیات نمایشی سیرک به کار می‌گیرند. این شیرها مطیع انسان هستند. اما آیا ژن آنها تغییر کرده است؟ خیر. چون اگر این شیر مدتی طولانی گرسنه بماند، آموزشها را فراموش می‌کند و به فرمان ژن رفتار خوراکی، مربی‌اش را می‌خورد. ژنهای رفتاری بخوربخور چاق ها و ژن های رفتاری نخورنخور لاغرها نیز تغییرپذیر نیستند ولی قابل کنترل و اصلاح هستند. از این رو، چاقها تا زنده‌اند، میل و رغبت زیادی به خوردن دارند و برای حفظ تناسب اندام خود باید همیشه کم بخورند. لاغرها نیز تا وقتی که زندگی می کنند میل و رغبتی به خوردن ندارند. از این رو باید برای خوردن غذا بر خلاف میل خود رنج ببرند و به زور بخورند.
برای مطالعه بیشتر: رژیم دوکان، با سرعت لاغری را تجربه کنید!
نکات زیر را همواره برای کنترل وزنتان در نظر بگیرید:
1- رعایت رژیم غذایی و ورزش روزانه
2- نوشیدن آب به میزان معادل وزن بدن بر حسب اونس (معادل حدود 31 گرم). به طور مثال اگر وزن فرد 75 کیلوگرم است باید روزانه حدود 2300 گرم(2325=31x 75) (معادل حدود 9 لیوان) آب بنوشد.
3- حداقل 8 ساعت خواب شبانه. مطالعات نشان داده‌اند که خوابیدن کمتر از 5/7 ساعت در هنگام شب باعث افزایش وزن شده و فرآیند کاهش وزن را مشکل‌تر می‌سازد.
4- کاهش مصرف الکل (هر یک گرم الکل دارای 7 کالری انرژی بوده در حالی که فاقد ارزش تغذیه‌ای است).
5- عدم استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی، زیرا بدن آنها را با شکر طبیعی اشتباه گرفته و باعث افزایش سطح انسولین و کاهش قند خون می‌شود و در نتیجه فرد احساس گرسنگی بیشتری خواهد کرد.
6- محدود کردن مصرف نمک (یک وعده غذایی که حاوی حدود 200 کالری انرژی است نباید حاوی بیشتر از 200 میلی‌گرم نمک داشته باشد).
7- کنترل استرس‌های زندگی.
جهت آگاهی: چاقی کودکان و عوارض آن
سخن پایانی
در این محتوا درباره تاثیر ژنتیک بر چاقی انسان خواندیم. دانستیم که متابولیسم چربی در بدن با ژنتیک فرد مرتبط می باشد. در حقیقت بین رژیم غذایی و وزن بدن ارتباط مستقیم وجود ندارد. این بدین معنی است که بعضـی از افراد غذای زیادی مصـرف می کنند. اما وزن آنها نســبت به غذای مصرفی افزایش نمی یابد، در حالیکه بعضـی افراد با خوردن غذای کم ، وزنشـان بشـدت افزایش می یابد. این اختلاف بدلیل تاثیر ژنتیک در تناسب وزن است. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باش. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
