گوارش از حیاتی ترین وظایف بدن است که بر عهده دستگاه گوارش می باشد. این دستگاه متشکل از مجموعه‌ای از اندام‌هاست که از دهان تا مقعد قرار گرفته‌اند. با هم کار کردن سیستم عصبی، هورمون‌ها، باکتری‌ها، خون و اندام‌های دستگاه گوارش باعث می‌شود، هر روز غذاها و مایعاتی که می‌خورید یا می‌نوشید را هضم کنید. شما درباره فرآیند دقیق هضم غذا چه می دانید؟ با وظایف هر یک از اندام دستگاه گوارش آشنا هستید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا در یک ماجراجویی جالب، گوارش را بررسی کنیم.
اهمیت سیستم گوارش بخاطر چیست؟
هضم غذا فرایندی بسیار مهم است، زیرا نیاز بدن به مواد مغذی که از طریق خوردن و نوشیدن مواد غذایی حاصل می‌شود را تامین می‌کند. منظور از مواد مغذی پروتئین‌ها، چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آب مواد مغذی می‌باشد.
دستگاه گوارش شما مواد مغذی را به قسمت‌های كوچكتری تقسیم می‌كند تا بدن شما ازانها برای تامین انرژی، رشد و ترمیم سلول‌ها استفاده كند.
- پروتئین‌ها به اسیدهای آمینه شکسته می‌شوند
- چربی‌ها به اسیدهای چرب و گلیسرول شکسته می‌شوند
- کربوهیدرات‌ها به قندهای ساده شکسته می‌شوند
چگونگی مدیریت فرآیند هضم غذا
هورمون‌ها و سیستم عصبی شما با همکاری یکدیگر فرایند هضم را کنترل می‌کنند. انتقال پیام‌های عصبی بین مغز و دستگاه گوارش همواره برقرار است.
سلول‌های پوشاننده دیواره معده و روده کوچک هورمون‌هایی تولید و آزاد می‌کنند که عملکرد دستگاه گوارش را کنترل می‌کند. این هورمون‌ها به بدن می‌گویند چه موقع شیره گوارشی ترشح شود و سیگنال‌هایی به مغز ارسال کند که گویای گرسنه یا سیر بودن شما است. لوزالمعده نیز هورمون هایی هایی تولید می‌کند که برای هضم مهم هستند.
همچنین اعصابی در بدن وجود دارد که سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) را به دستگاه گوارش متصل و عملکردهای گوارشی را کنترل می‌کند. به عنوان مثال، هنگامی که غذا می‌بینید یا بو می‌کنید، مغز پیامی ارسال می‌کند که باعث می‌شود غدد بزاقی شروع به ترشح ترکیباتی برای کمک به جویدن و بلع غذا کند.
حمل ونقل غذاها در طول خیابان های دستگاه گوارش!
مواد غذایی از طریق دستگاه گوارش شما با فرایندی به نام پریستالالیس حرکت می‌کنند. اندام‌های بزرگ و توخالی دستگاه گوارش شما حاوی لایه‌ای از ماهیچه است که باعث می‌شود دیواره‌های آن‌ها حرکت کند. به این ترتیب دستگاه گوارش شما غذا و مایعات را حرکت می‌دهد تا همزمان آنزیم‌ها و شیره‌های مختلف با غذا ترکیب شوند. هنگام حرکت مواد غذایی به صورت خودکار ماهیچه‌های عقب‌تر از مواد غذایی منقبض شده و غذا را به سمت جلو هل می‌دهند، همزمان ماهیچه‌های جلوتر منبسط می‌شوند و اجازه می‌دهند تا غذا به سمت جلوتر هدایت شود.
وظایف دستگاه گوارش
به طور کلی وظایف اصلی دستگاه گوارش را می توان در چهار گروه زیر تقسیم کرد.
- بلع
- گوارش
- جذب
- دفع
مسیر عبور غذا از قاشق تا …!
هر قسمت از دستگاه گوارش شما به انتقال مواد غذایی و مایعات در مسیر هضم و تجزیه آن ها به ذرات کوچکتر کمک می‌کند. در ادامه وظیفه هر بخش را بطور دقیق تر بررسی می کنیم:
دهان
طبیعی است که غذا پس از ورود به دهان جویده شود و به قطعات کوچک و ریز تری تبدیل شود. به طور کلی بزرگسالان دارای ۳۲ دندان می باشند که به وسیله آن می تواند انواع غذا و خوراکی ها را خرد کنند. زبان نیز از دیگر ارگان های بدن به شمار می‌رود که دارای ماهیچه های اسکلتی است. به واسطه زبان غذا در اطراف دهان به چرخش در آمده و به سیستم گوارش کمک به سزایی می کند.
همچنین غدد بزاقی که در زیر و پشت زبان قرار گرفت در ترشح بزاق و افزایش ph تاثیر موثری در پی دارد که در نهایت فرآیند بلع و آغاز گوارش مکانیکی را با سهولت همراه می‌کنند.
حلق و مری
حلق را در اصطلاح دیگر گلو نیز می نامند. که از دستگاه سیستم گوارشی به حساب می آید و غذا را از دهان دریافت می کند. همچنین حلق دارای دو انشعاب می باشد که یکی از این انشعابات به نام مری می باشد. مری غذا را به سمت معده منتقل می کند. دیگری نیز نای می‌باشد که هوا را به سیستم تنفسی و ریه انتقال می‌دهد. به طور کلی عمل بلع در حلق انجام می‌گیرد که کمی از آن واکنش غیر عادی و بخشی از آن نیز ارادی می باشد. همچنین زبان و سقف دهان غذا را به سمت حلقه هدایت می کند. این عمل سبب بسته شدن نای و ورود غذا به مری می گردد.
معده
معده غذا را با ترکیبی از آنزیم و اسید ها پوشش می‌دهد تا بیشتر خرد و نرم شود. همچنین یک لایه غشایی از دیواره معده در برابر آسیب به این اسید ها مراقبت می کند.
در انتهای معده قابلیت انقباض را وجود دارد. این قابلیت می‌تواند به سرعت، عمل گوارش غذا را انجام دهد. هنگامی که غذا به مقدار کافی خورد و شکسته می شود، محتوای خود را به درون دوازدهه می ریزد.
روده کوچک
در پی آشنایی با مراحل هضم غذا به روده کوچک می رسیم. روده کوچک به طور کلی به سه بخش تقسیم می شود. دوازدهه که در ابتدای روده کوچک قرار گرفته و پس از آن روده دراز بوده که به ترتیب پس از دوازدهه قرار گرفته اند.
همچنین پس از ورود غذا به درون آن پانکراس آنزیم های ترشح می‌کند که به مراتب در شکستن چربی، پروتئین و کربوهیدرات نقش موثری ایفا می‌کند. همچنین کیسه صفرا از خود برای ترشح می‌کند که توسط پانکراس تولید و ترشح شده است. صفرا نیز در شکستن بیشتر چربی ها کمک به سزایی قائل می‌شود که می تواند از روده جذب شود.
همچنین دیواره داخلی روده کوچک با فراز و نشیب هایی دیده شده است. به آن ها پرز و یا در اصطلاح دیگر ویلی نیز می گویند. این پرز ها سرعت فراوانی را برای انجام بهتر عمل جذب مواد غذایی فراهم می‌کند. این امر شامل موادی به مانند کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها می باشند. که پس از جذب وارد جریان خون می شود.
روده بزرگ
مواد زائدی به مانند بخش غیر قابل هضم غذا و مایعات و سلول های فرسوده در دیواره لوله گوارشی که از فرآیند گوارش به جا مانده اند و در نهایت به روده بزرگ وارد می شود. روده نیز آب را جذب کرده و مواد زائد را با استفاده از مایعات به مدفوع تبدیل می کند. سپس با حرکات حلقوی مدفوع را به سمت راست روده یا راکتور هدایت خواهد کرد.
در نهایت راست روده که قسمت انتهای روده بزرگ را در بر گرفته است تا زمانی که مدفوع با حرکات روده از مقعد خارج شود آن را ذخیره می کند.
زمان مورد نیاز هضم برای سیستم گوارشی
قابل به ذکر می باشد که مدت این زمان در افراد مختلف و بین زنان و مردان متفاوت است. پس از خوردن غذا به طور معمول ۶ تا ۸ ساعت طول می کشد که غذا از معده به روده کوچک وارد شود. سپس این غذا برای هضم بیشتر جذب مایعات و نهایتاً در غذاهای غیرقابل هضم وارد روده بزرگ خواهد شد.
سخن پایانی
در این مقاله درباره پروسه هضم و گوارش غذا سخن گفتیم. دانستیم که این فرآیند پیچیده، حاضل خدمت رسانی اندام های زیادی از بدن است. قابل ذکر است که کبد، لوز المعده و کیسه صفرا نیز اندام‌های جانبی دستگاه گوارش هستند. فراموش نکنید که با نوشیدن آب، مصرف پروبیوتیک ها و فعالیت بدنی؛ دستگاه گوارش خود را سالم نگه دارید. شما هم نظرات و تجربیات خود را رد کامنتد بنویسید.
اگر این مطلب برای شما مفید بود آن را با دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید:
| https://bit.ly/3EUNxpf | https://b2n.ir/u05159 |
| https://cutt.ly/mTe9c1q | http://iwo.ir/3mf37 |
| https://1ea.ir/jqYR | https://rb.gy/jasytb |
