دندان شیری چیست و چه تفاوتی با دندان دائمی دارد؟ + بررسی مراقبت و نگهداری از آنها

دندان شیری نخستین دندانهایی هستند که در دهان کودک می­رویند. با اینکه بیشتر نوزادان تا شش ماهگی هیچ دندانی در نمی ­آورند اما فرآیند دندان درآوردن در بعضی از آنها، خیلی زود و از اول دو ماهگی آغاز میشود. بعضی از دندانپزشک ها میگویند زمان دندان دراوردن کودکان ارثی است. بعضی از آنها زود دندان درمی آورند، بعضی در زمان متوسط و بعضی دیگر خیلی دیر البته کودکانی که تا پایان 18 ماهگی هنوز هیچ دندانی درنیاورده باشند، باید تحت معاینه پزشک قرار بگیرند.

---

فهرست مطالب

• آشنایی با دندان های شیری
• علائم دندان درآوردن چیست؟
• تفاوت دندانهای شیری و دندان دائمی چیست؟
• چرا دندان شیری ممکن است زودتر از موعد بیفتاد؟
• آیا دندانهای شیری ریشه دارند؟
• چگونه  فرزندانمان دندان شیری سالمی داشته باشند؟
• آیا دندان شیری نیاز به ترمیم دارند؟
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

آشنایی با دندان های شیری

به طورکی دوره های رویش دندانی به 3 دسته تقسیم می شوند. دوره دندان های شیری، دوره دندان های مخلوط و دوره دندان های دائمی . به اولین دندانی های که معمولا از 6 ماهگی در دهان می رویند و رویش آنها تا 2 الی 3 سالگی ادامه می یابد دندان های شیری گفته می شود. این دندان از 6 سالگی ریخته و جای خود را به دندان های دائمی می دهند. بنابرای دوره دندان های شیری یعنی زمانی که تنها دندان های شیری در دهان قرار گرفته اند از 6 ماهگی شروع شده و تا 6 سالگی ادامه می یابد و پس از آن دوره دندانی مخلوط آغاز می شود . یعنی زمانی که هم دندان های شیری در دهان وجود دارند و هم تعدادی دندان دائمی رشد کرده اند. این دوره معمولا تا 12 سالگی ادامه پیدا می کند و پس از آن دیگر دندان اولیه در دهان قرار نداشته و تنها دندان دائمی وجود دارد این دوره که پس از 12 سالگی آغاز می شود همان دوره دندان های دائمی است. البته باید توجه داشت تاخیر یا تعجیل چند ماهه در رویش یا افتادن دندان های شیری و درآمدن دندان های دائمی مشکلی ندارد ، اما اگر این تاخیر بیش از 9 ماه شود باید به دندان پزشک مراجعه کرد.

تعداد دندان های شیری در هر فک 10 عدد بوده پس 20 دندان شیری داریم که پس از افتادن جای خود را به32 دندان دائمی می دهند. معمولاً اولین دندانهایی که در دهان دیده می شود ، سانترال های فک پایین و آخرین آنها مولر دوم فک بالا است. باید توجه داشت که مرحله شکل گیری دندان های اولیه از هنگام جنینی و از هفته ششم بارداری است و در 6 ماهگی از لثه سر بر می آورد. بنابراین نحوه مراقبت مادر باردار و تغذیه آن نقش به سازی در سلامت دندان های شیری فرزند دارد.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره عمل ایمپلنت دندان  را بخوانید.

علائم دندان درآوردن چیست؟

دندانهای شیری گاهی اوقات بدون هیچ درد و علامتی رویش پیدا میکنند. ولی در برخی موارد علائمی وجود دارد:

1- لثه­ ی همان ناحیه دردناک و قرمز است.
2- گوش های خود را میخواراند.
3- آب دهان آنها بیش از حالت طبیعی ریزش دارد.
4- بی تاب و بی قرار هستند.
5- بعضی از والدین فکر میکنند که تب و اسهال از نشانه های دندان درآوردن دندان شیری است که هیچ مبنای علمی ندارد

تفاوت دندانهای شیری و دندان دائمی چیست؟

هر فرد 20 دندان شیری و 32 دندان دائمی در می ­آورد. معمولا هنگامی که کودک 6 ماهه است اولین دندان شیری در دهانش ظاهر میشود. رویش بقیه این دندانها تا پایان 2 یا 3 سالگی میکشد.

لبه های دندان:

لبه های دندانهای شیری در راس دندان، صاف است اما لبه های دندانهای دائمی مضرسی و دندانه دار است.

رنگ: رنگ دندانهای شیری معمولا سفیدتر از دندانهای دائمی است.

تعداد دندانها:

هر کودک 20 دندان شیری دارد:

• 4 دندان جلویی کناری
• 4 دندان جلویی وسطی
• 4 دندان آسیاب بزرگ اول
• 4 دندان آسیاب بزرگ دوم
• 4 دندان نیش

تعداد دندانها در بزرگسالی 32 عدد است:

• 4دندان عقل
• 4 دندان آسیاب بزرگ دوم
• 4 دندان آسیاب بزرگ اول (آسیاب 6 سالگی)
• 4 دندان جلویی وسطی
• 4 دندان جلویی کناری
• 4 دندان نیش
• 4 دندان آسیاب کوچک اول
• 4 دندان آسیاب کوچک دوم

دندانهای شیری نقش مهمی در جویدن غذا و گوارش و یادگیری صحبت کردن و شکل گیری ساختار فک ایفا میکنند و فضا را برای بیرون زدن دندانهای دائمی نگه میدارند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله دلایل بروز درد دندان را بخوانید.

اهمیت دندان شیری

دندان های شیری نقش مهمی در توسعه و شکل گیری فک و دهان دارند. در واقع دندان های کودک طول قوس در فک را حفظ کرده و جایگزین دائمی دندان ها بر اساس دندان های اولیه ایجاد می شود.

دندانهای اولیه راهنمایی هایی برای مسیر رشد دندان های دائمی ارائه می دهند. همچنین عضلات فک و تشکیل استخوان فک به دندان های شیری بستگی دارد تا فاصله مناسب دندانهای دائمی را حفظ کند. ریشه دندان های اولیه باعث پیدایش دندان های دائمی می شود. دندان های اولیه برای رشد گفتار کودک ، برای لبخند کودک و در جویدن غذا نقش مهمی دارند .

چرا دندان شیری ممکن است زودتر از موعد بیفتاد؟

1- وارد شدن ضربه یا ترومای جدی به صورت و دندان کودک
2- وارد شدن ضربه اتفاقی به دندان لق شده شیری
3- پوسیدگ دندان درصورتی که جدی باشد
4- استفاده طولانی مدت از بطری شیشه شیر
5- بیماری ژنتیکی
6- عفونت دندان بیش از حد و درمان نشده

آیا دندانهای شیری ریشه دارند؟

خیلی وقت ها نیاز است دندان‌شیری کودک عصب کشی شود. در این مواقع سوالی برای والدین پیش می­ آید که آیا دندان‌شیری هم ریشه دارد؟

دندانهای شیری قبل از سن افتادن ریشه های بلند و کاملی دارند و همین ریشه ها باعث میشود که دندان‌شیری داخل استخوان فک، مهم باقی بماند.وقتی کودک به سن افتادن دندان‌شیری میرسد، رویش دندان دائمی زیرین باعث میشود ریشه دندان‌شیری تحلیل برود که در نهایت باعث میشود دندان‌شیری لق شود و بیفتد. به همین دلیل است که وقتی دندان‌شیری میافتد والدین دندان را بدون ریشه میبینند.

چگونه  فرزندانمان دندان شیری سالمی داشته باشند؟

یکی از معضلاتی که اکثر افراد با آن رو به رو هستند پوسیدگی دندان های اولیه است . بر اساس آماری که سازمان بهداشت جهانی منتشر کرده است بین 60 تا 90 درصد افراد در سراسر جهان با مشکل پوسیدگی دندان های اولیه رو به رو هستند و این مقوله یک مشکل عمومی است .

با توجه به اینکه شکل گیری دندان اولیه از دوره جنینی آغاز می شود اولین قدم در ارتقا سلامت دندان‌شیری اطفال، حفظ مراقبت مادر است. زیرا سلامت و تغذیه مادر بر کیفیت شکل گیری اندام های استخوانی، به خصوص دندان نوزاد بسیار موثر است بنابراین وضعیت روحی، دارو ها و موادی که مادر مصرف می کند اهمیت بالای در سلامت دندان های شیری فرزند در حین بارداری دارد.

مقوله بعدی اثر پوسیدگی دندان مادر بر فرزند است. از آنجا که میکروب های پوسیدگی می تواند از طریق دهان مادر به فرزند انتقال یابد  پوسیدگی دندان های مادر در خرابی دندان فرزند نقش بسزای دارد زیرا مادر بیشتر ارتباط دهانی را از لحاظ محبت و بوسیدن با فرزند دارد. بنابرای مادرانی با دندان های سالم یا حداقل فاقد پوسیدگی دارای فرزندانی با دندان های سالم تر هستند.

توصیه دیگر برای ارتقا سلامت دندان های اولیه مراجعه و چکاپ دندان های اطفال است. اولین چکاب از دندان های اطفال باید در سن 1 سالگی توسط متخصص دندان پزشک اطفال صورت پذیرد . این مراجعه هم سبب پیشگیری در پوسیدگی دندان های شیری شود و هم در صورت لزوم ترمیم های اولیه برای دندان­های  طفل را صورت دهد تا از ازدیاد پوسیدگی و خرابی سایر دندان های جلوگیری شود. باید توجه داشت چکاب دندان اطفال باید بیش از چکاب دندان های افراد بالغ باشد. زیرا دندان های شیری بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند .البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ایمپلنت بدون جراحی چیست را بخوانید.

آیا دندان شیری نیاز به ترمیم دارند؟

اگر بخواهیم به لزوم ترمیم دندان های شیری پی ببریم کافی است به اهمیت دندان های اولیه باز نگاهی بی اندازیم. همانطور که گفتیم این دندانها در توسعه و شکل گیری فک و دهان نقش به سزای دارند. و افرادی با دندان های شیری پوسیده می توانند مشکلات جدی در فک و دندان های دائمی خود در آینده داشته باشند. پس با توجه به اهمیت دندان‌شیری می توان دلایل ترمیم دندان‌شیری را به ترتیب زیل بازگو کنیم.

1. پر کردن دندان کودکان از گسترش عفونت جلوگیری می‌کند.
2. لبخند و حالت دندان‌های کودکتان بر اعتماد بنفس او تاثیرگذار است.
3. دندانهای اولیه الگویی برای رویش دندان‌های دائمی هستند. در صورت افتادن یا کشیدن آنها بخاطرپوسیدگی، دندان‌های دائمی ممکن است در جای نامناسبی رشد کنند.
4. این دندان‌های  با آسان کردن کار جویدن، در تغذیه مناسب کودک نقش دارند.
5. این دندان‌های  به کودک کمک می‌کنند تا بهتر صحبت کند.
6. دندان‌های اولیه پوسیده می‌توانند بر رشد دندان‌های دائمی تاثیر گذار باشند.
7. عدم درمان پوسیدگی دندان‌ها می‌تواند منجر به دنداندرد شدید کودکان و شاید ایجاد آبسه دندان گردد.

سخن پایانی

شما در این مقاله با دندان شیری آشنا شدید. همچنین از اهمیت آنها آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول