چاقی داشتن وزن بیش از حد است که البته میزان حرکت شما را محدود میکند و همچنین فعالیت روزانهی شما را تحت تاثیر قرار میدهد. هر گاه کالری زیادی دریافت میکنید اما به میزان کافی فعالیت فیزیکی برای سوزاندن آن کالریها ندارید، دچار چاقی خواهید شد. اما آیا چاقی عوارض و پیامد های منفی دارد؟ آیا این پیامد ها ارزش عوض کردن شیوه ی زندگی فرد را دارد؟ با ما همراه باشید تا جواب سوالات این چنینی را در ادامه ی مطلب بیابید.
عوارض چاقی و اضافه وزن چیست ؟
هر چه وزن بیشتر باشد، قلب مجبور است سختتر کار کند. چاقی سبب بروز بسیاری از بیماریها میشود که برخی از آنها عبارتند از بیماریهای قلبی – عروقی (مانند سکته قلبی، سکته مغزی و فشار خون بالا)، عوارض ریوی، دیابت، بیماری کبد و مجاری صفراوی (مانند سنگ کیسه صفرا و مجاری صفراوی، سیروز کبدی و …)، نقرس، آرتروز و درد مفاصل، برخی سرطانها مانند (سرطان رحم)، فتق و ایجاد واریس.
اما به خاطر بسپارید که اگر بتوان وزن را کم کرد و به وزن مناسب رسید میتوان از بروز همه این مشکلات تا حد زیادی جلوگیری کرد. پایین آوردن وزن تا رسیدن به حد مطلوب باید تدریجی و مداوم باشد و این بسیار بهتر و سالمتر از کم کردن سریع وزن است. بهترین راه برای این کار، افزایش فعالیت بدنی، اصلاح رژیم و عادتهای غذایی و کاهش مصرف انرژی است (یعنی مصرف غذاهای پرانرژی مانند غذاهای چرب و شیرین را کاهش دهید.)
فشار خون بالا
پُر فشاری خون هرچه وزن شما بیشتر شود، بافت چربی شما نیز بیشتر می شود. این بافت برای زنده ماندن نیاز به اکسیژن و سایر مواد غذایی دارد که باید توسط جریان خون تأمین شود. هر چه نیاز به اکسیژن و مواد مغذی بیشتر شود، حجم خون و مقدار فشاری که روی سیستم گردش خون وارد می شود، افزایش می یابد. هر چه حرکت خون در سیستم گردش خون بیشتر شود، فشار بیشتری بر دیواره ی سرخرگ های شما وارد می شود.
علاوه بر این، چاقی باعث افزایش سطح هورمون انسولین در خون می گردد که این هورمون علاوه بر کنترل قند خون ، باعث نگه داشتن آب و نمک در رگ ها می شود که این خود باعث افزایش حجم خون می گردد. همچنین چاقی باعث افزایش تعداد ضربان قلب و کاهش ظرفیت عروق برای جابجایی خون می شود که تمام این عوامل باعث پرفشاری خون می گردد. فشار خون بالا را نباید دست کم بگیرید! این مسئله چنان مهم است که دانشمندان رژیم غذایی مخصوص کاهش فشار خون معروف به دش را ساخته اند!
دیابت
چاقی بدن شما را در مقابل انسولین مقاوم می کند. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم می کند. وقتی که چاقی منجر به مقاومت به انسولین شود، در نتیجه میزان قند خون بدن افزایش می یابد. حتی چاقی های متوسط نیز به صورت چشمگیری منجر به افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 می شود.
عوارض چاقی و اضافه وزن – کبد چرب
بیماری کبد چرب را نمیتوان به تنهایی به عنوان یک بیماری تعریف کرد، بلکه عموماً آغازکننده بیماریها قلمداد میشود. یکی از مهمترین و شاخصترین عوامل ابتلا به این بیماری الکل و پس از آن چاقی است. چربی مازاد در ناحیهی شکم بیش از افزایش وزن کلی بدن به بیماری کبد چرب ارتباط مییابد.
عوارض شایع چاقی در زنان
در زنان چاق خطر بروز سرطان اندومتریوم (لایه داخلی رحم) می یابد. هم چنین زنان چاق، خصوصاً آن هایی که دچار یائسگی شده اند، خطر بالاتری جهت ابتلا به سرطان پستان دارند. سندروم تخمدان پلی کیستیک از جمله بیماری های دیگری است که زنان چاق را تهدید می کند.
عوارض روانی چاقی چیست ؟
چاقی مشکلی است که این روزها گریبان گیر بسیاری از جامع پیشرفته هم شده است. در واقع چاقی بدون عوارض خیلی دور از ذهن است. اما ضررهای چاقی همیشه به بیماریهای جسمی ختم نمیشوند. در بسیاری موارد عوارض چاقی خودشان را به شکل تغییر خلق و خو و یا حتی بروز بیماریهای روحی و روانی نشان میدهند.
همین طور حضور در مراکز درمانی و پیگیری روند درمان باعث میشود فرد در موقعیتهای مختلف صبر کمتری به خرج داده و شاید کمی هم بد اخلاقی کند. چاقی به خودی خود باعث کند تر شدن افراد در طول فعالیتهای روزانهشان میشود. همین مساله باعث میشود که در نظر دیگران افرادی تنبل و بی تفاوت به نظر برسند و از محبوبیت آنها در محل کار و یا حتی زندگی شخصی کاسته شود.
از سایر مشکلات روانی ناشی از چاقی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گوشه گیری
- افسردگی
- مشکلات زناشویی
- بیماری های جسمی
- بیماری های روحی و روانی
در توضیح این موارد باید بگوئیم که افراد چاق در بسیاری موارد زیبایی ظاهری و تناسب اندام خود را از دست میدهند و همین ممکن است باعث گوشه گیری و انزوای آنها شود. افسردگی را میتوان از جمله عوارض چاقی دانست. حتی این مشکل در مواردی روابط زناشویی افراد را هم تحت تأثیر قرار داده و منجر به سردی طرفین نسبت به یکدیگر شود. از طرف دیگر چاقی باعث بیمارتر شدن افراد از لحاظ جسمی هم میشود. بیماری افراد را رنجورتر و عصبیتر کرده و بی حوصلگی آنها را به دنبال دارد. همین مساله به مرور زمان افراد چاق را گوشهگیر تر و افسردهتر می کند. به همین دلیل است وقتی چاقی و عوارض آن را بررسی میکنیم باید بدانیم که این عوارض تنها جسمی نبوده و بعضاً ممکن است روحی و روانی هم باشد.
راه های پیشگیری از چاقی و اضافه وزن چیست ؟
تفاوت چندانی بین راهکارهای پیشگیری از چاقی و درمان چاقی وجود ندارد. اگر یک فرد چاق هستید و یا در حال رفتن به سمت چاقی هستید، بدون شک باید سبک زندگی خود را تغییر دهید چراکه علت چاقی شما تا حد زیادی به سبک زندگی غلط برمیگردد.
این راهکارها از چاق شدن شما جلوگیری خواهند کرد. همچنین در صورتی که هم اکنون مبتلا به چاقی هستید میتواند به بهبود وضعیت شما کمک کنند.
رژیم غذایی مناسب
رژیم غذایی مهمترین عاملی است که میتواند وزن شما را کنترل کند. حتی اگر ساعتهای طولانی را در باشگاههای ورزشی سپری کنید ولی از یک رژیم غذایی درست پیروی نکنید چاق خواهید شد. اصلاح رژیم غذایی که یکی از راه های کم کردن وزن در خانه است باید در دستور کار شما قرار بگیرد. برای آشنایی با انواع رژیم غذایی برای لاغری نوشته ی انواع رژیم های غذایی برای لاغری سریع را مطالعه فرمایید.
ورزش کردن
اگر شاغل هستید سعی کنید روزانه مقداری از مسیر کار خود را پیاده بروید. به جای استفاده از آسانسور، از پلهها استفاده کنید. به جای سوارشدن به ماشین، پیاده روی کنید. سعی کنید روزانه حداقل یک ساعت ورزش یا پیاده روی کنید تا انرژی بدنتان را بسوزانید. تمام روزهای هفته و هر بار به مدت ۶۰ دقیقه پیاده روی تند، شنا کردن داخل استخر، ورزشهای آیروبیک انجام دهید. این کار بهترین راه برای افزایش متابولیسم بوده و چنان مهم است که در رژیم مدیترانه ای به آن اشاره شده است.
سخن پایانی
در این نوشته در مورد عوارض چاقی و راه های پیشگیری از آن سخن گفتیم. پیشنهاد می شود، اگر فکر می کنید توانایی مقاومت در برابر خریدن و خوردن مواد غذایی غیر مفید را ندارید، خودتان به خرید نروید و این کار را به یکی دیگر از اعضای خانواده محول کنید. همچنین هرگز در شرایط گرسنگی برای خرید مواد غذایی اقدام نکنید. پایند بودن به رژیم غذایی و کنترل هوس های خود مانند هوس شیرینی مهم ترین گام در رعایت رژیم است.
سپاس که در مجلهی سلامت و پزشکی بهترین پزشکان تهران همراه ما بودید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم تجربیات و نظرات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
