تشخیص و درمان پرکاری پاراتیروئید
پرکاری پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم) اختلالی است که در آن غدد پاراتیروئید، هورمون پاراتیروئید (PTH) را بیش‌از‌حد تولید می‌کنند. این هورمون نقش مهمی در تنظیم سطح کلسیم در بدن دارد. افزایش بیش‌از‌حد PTH منجر به افزایش سطح کلسیم خون شده و می‌تواند عوارض جدی برای سلامت فرد ایجاد کند.
علل پرکاری پاراتیروئید
شایع‌ترین علت پرکاری پاراتیروئید، وجود یک تومور خوش‌خیم (آدنوم) در یکی از غدد پاراتیروئید است. در برخی موارد، تمامی غدد پاراتیروئید بزرگ شده و بیش‌از‌حد هورمون تولید می‌کنند (هیپرپلازی). به ندرت، سرطان پاراتیروئید می‌تواند باعث پرکاری پاراتیروئید شود. همچنین، بیماری‌های دیگری مانند نارسایی کلیه یا کمبود ویتامین D می‌توانند باعث پرکاری پاراتیروئید ثانویه شوند.
علائم پرکاری پاراتیروئید
بسیاری از افراد مبتلا به پرکاری پاراتیروئید هیچ علائمی ندارند و بیماری به‌طور تصادفی در آزمایش خون تشخیص داده می‌شود. با‌این‌حال، برخی از علائم شایع عبارت‌اند از:
- پوکی استخوان و درد استخوان: افزایش سطح کلسیم خون می‌تواند منجر به کاهش تراکم استخوان، افزایش خطر شکستگی، و درد استخوان شود.
- سنگ کلیه: کلسیم اضافی در خون می‌تواند در کلیه‌ها رسوب کرده و باعث تشکیل سنگ کلیه و درد شدید شود.
- مشکلات گوارشی: تهوع، استفراغ، یبوست، و درد شکم از علائم گوارشی پرکاری پاراتیروئید هستند که می‌توانند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهند.
- خستگی، ضعف عضلانی، و افسردگی: افزایش سطح کلسیم خون می‌تواند بر سیستم عصبی تاثیر گذاشته و باعث خستگی مزمن، ضعف عضلانی، و مشکلات خلقی مانند افسردگی شود.
- تکرر ادرار و تشنگی: افزایش سطح کلسیم خون می‌تواند باعث اختلال در عملکرد کلیه‌ها و افزایش تولید ادرار شود، که منجر به تکرر ادرار و تشنگی می‌شود.
- مشکلات قلبی و عروقی: در موارد شدید، پرکاری پاراتیروئید می‌تواند باعث افزایش فشار خون و افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی شود.
تشخیص پرکاری پاراتیروئید
تشخیص پرکاری پاراتیروئید بر اساس آزمایش خون، اندازه‌گیری سطح کلسیم و PTH انجام می‌شود. در صورت تایید پرکاری پاراتیروئید، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند سونوگرافی، اسکن هسته‌ای، یا سی‌تی‌اسکن را برای تعیین محل غده پاراتیروئید مبتلا تجویز کند.
درمان پرکاری پاراتیروئید
درمان پرکاری پاراتیروئید بستگی به‌شدت بیماری و علائم فرد دارد. گزینه‌های درمانی عبارت‌اند از:
- جراحی: جراحی برداشتن غده پاراتیروئید مبتلا، موثر‌ترین روش درمان پرکاری پاراتیروئید است. این جراحی معمولا با حداقل تهاجم و به‌صورت سرپایی انجام می‌شود و می‌تواند به بهبود قابل توجه علائم و کیفیت زندگی بیمار منجر شود.
- دارو درمانی: در صورتی که جراحی امکان‌پذیر نباشد یا فرد علائم خفیفی داشته باشد، پزشک ممکن است دارو‌هایی مانند سیناکلسِت را برای کنترل سطح کلسیم خون تجویز کند. این دارو‌ها می‌توانند به کاهش سطح کلسیم خون و بهبود علائم کمک کنند.
- نظارت و پیگیری: در برخی موارد، اگر فرد علائمی نداشته باشد و سطح کلسیم خون به‌طور قابل‌توجهی بالا نباشد، پزشک ممکن است تصمیم به نظارت و پیگیری منظم بگیرد. در این موارد، آزمایش‌های خون دوره‌ای و معاینات بالینی برای بررسی پیشرفت بیماری و نیاز به درمان انجام می‌شود.
سخن پایانی
پرکاری پاراتیروئید یک بیماری شایع است که در صورت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، قابل کنترل است. اگر علائم ذکر شده را دارید یا نگران سلامت غدد پاراتیروئید خود هستید، با پزشک خود مشورت کنید. تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کرده و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
به نقل از: ghodadonline.ir
